سه ضلعی روز منفی بورس - بوستان گفتگو

به گزارش دنیای اقتصاد، در عین حال بازگشایی منفی بازارهای جهانی نیز سبب تقویت فشارهای فروش شد تا در نهایت شاهد سرخ پوشی شاخص کل سهام پس از دو روز مثبت ابتدای هفته باشیم. با این حال در کنار فروشندگان دست به ماشه، خریداران بالقوه ای نیز دیده می شوند که هر افت قیمتی را فرصتی برای خرید تلقی می کنند. این شرایط سبب افزایش دست به دست شدن سهام طی دادوستدهای روز گذشته بورس تهران و رسیدن ارزش معاملات خرد سهام به بیشترین مقدار از 10 شهریورماه شد.

نگاه های کوتاه مدت و شناسایی سود سریع

پس از آنکه شاخص کل بورس تهران در صعودی پرشتاب 4 ماه نخست سال 99 را با رشد بیش از 300 درصدی به سرانجام رساند و از مرز دو میلیون واحد نیز عبور کرد، برای حدود 3 ماه شاهد اصلاح شدید قیمت ها و بازگشت شاخص کل به محدوده یک میلیون و 211 هزار واحد بودیم. از میانه آبان ماه اما بازار سهام با تغییر فاز همراه شد و تا سرانجام معاملات روز یکشنبه 25 درصد از کف 20 آبان فاصله گرفت. اما آنچه در معاملات روز دوشنبه بورس تهران عیان بود، تغییر دید معامله گران سهام بود. سهامدارانی که این روزها با نگاهی کوتاه مدت وارد گردونه معاملات سهام می گردد و پس از چند روز سبزپوشی قیمت ها، به سرعت شناسایی سود صورت می پذیرد و شاهد افزایش فشار عرضه ها در کلیت بازار می شویم. این دید کوتاه مدت اما به پایداری تردیدها نسبت به فرایند آینده بازار سهام بازمی گردد. جایی که هر عرضه ای سبب هراسان شدن معامله گران به ویژه تازه واردها می گردد. با این حال در کنار وجود فروشندگان دست به ماشه، خریداران قدرتمندی نیز قرار دارند که هر افت قیمتی را به عنوان فرصتی برای خرید شناسایی می کنند.

بازگشایی قرمز بازار جهانی

روز دوشنبه برخلاف دو هفته گذشته که شاهد رشد قابل توجه قیمت ها در بازار جهانی بودیم، این بازار در بازگشایی هفتگی خود با افت قیمت فلزات و نفت روبرو شد. دیروز شاهد تقویت شاخص دلار و به دنبال آن افت و فلزات بودیم. از جمله مس با کاهش 8/ 0 درصدی به 7690 دلار بر هر تن عقب نشست. این شرایط گروه های بزرگ کالایی که البته سهمی 60 درصدی از کل ارزش بازاری بورس تهران را نیز در اختیار دارند، با فشار عرضه روبرو کرد.

سود رویایی به رویا پیوست؟

اما یکی از مواردی که این روزها به وضوح در چرخه معاملات سهام دیده می گردد، کاهش محسوس فرایندهایی است که در 4 ماه نخست سال دیده می شد. جایی که همانند ماه های نخست سال 99، خبری از رشدهای پرشتاب و دسته جمعی سهام و صف های خرید طولانی نیست و در روزهای منفی نیز به سرعت شاهد بازگشت تعادل به بازار هستیم. نگاهی به معاملات روز گذشته بورس تهران نیز نشان می دهد در مجموع بازار سهام (بورس و فرابورس) در مقابل رشد قیمتی در حدود 6/ 48 درصد از نمادها، 6/ 47 درصد از سهام در محدوده منفی بازار سهام معامله شدند. درخصوص صف های خرید و فروش نیز این تعادل نسبی دیده می شد. به طوری که در جریان دادوستدهای روز دوشنبه، در مقابل تشکیل صف خرید 427 میلیارد تومانی، شاهد مازاد عرضه ای به ارزش 451 میلیارد تومان در صف های فروش بودیم. همان طور که اشاره شد روز دوشنبه ارزش معاملات خرد بورس تهران معادل 18 هزار و 463 میلیارد تومان برآورد شد و به رکورد سه ماهه دست یافت که ماحصل تقابل جدی میان خریداران و فروشندگان بازار بود. در شرایط فعلی هر چند موج های شناسایی سود کوتاه تر شده اما نقدینگی از بازار خارج نمی گردد بلکه از سهمی به سهم دیگر انتقال پیدا می کند. به نظر می رسد همچنان خاطره تلخ سقوط 40 درصدی شاخص کل و ریزش بعضا 70 درصدی قیمت برخی سهام سبب شده تا سودهای رویایی که در ثلث نخست سال به راحتی کسب می شد این روزها به رویایی تبدیل شده که سهامداران نیز خیال کسب آن را در سر نمی پرورانند و ترجیح می دهند پس از کسب سودی حداقلی، شانس خود را در سهم دیگری امتحان کنند. از اصلاح شانس به این دلیل استفاده می گردد که تحلیل این روزها از سهم سرانجامی در معاملات سهامداران برخوردار است و عموما جریان های شکل گرفته در بازار است که به نقدینگی جهت می دهد.

شیفت پول به سمت کوچکترها

آنچه از ابتدای آذرماه تا به امروز به وضوح مشاهده می گردد، تغییر جهت سهامداری به سمت گروه های کوچک تر بازار است. جایی که در مقابل افت شاخص کل در دادوستدهای روز دوشنبه، شاخص هم وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، همچنان سبز ماند. موضوعی که نشان می دهد نمادهای گروه های بزرگ بازار بودند که افت را در نماگر اصلی بازار تحمیل کردند. درست همانند اتفاقی که در سال 98 شاهد آن بودیم. در این سال در حالی شاخص کل با رشد 187 درصدی همراه شد که شاهد افزایش بیش از 437 درصدی نماگر هم وزن بازار بودیم.

موج نقدینگی زمانی به سمت گروه های کوچک بازار حرکت می کند که در خود توانی برای چیره شدن بر عبور از سقف های مقاومتی بزرگان نمی بیند. سهامی که در روز با معاملات پرحجمی همراه می شوند و از این رو پول های کوچک توان تغییر فرایند در این گروه ها را ندارند و از این رو برای کسب سود ساده تر ترجیح می دهند روانه گروه های کوچک بازار شوند. سهامی که به سادگی با سیگنال های ارسالی از سوی کانال های بورسی به اصطلاح داغ می شوند. عموم سرمایه گذارانی که به سمت این گروه ها می فرایند این استدلال را دارند که می توانند در زمان مناسب از سهم خارج شوند و تا آن روز سود قابل توجهی کسب می کنند. در توجیه این برداشت می توان به تئوری ابله بزرگ تر اشاره کرد. بر اساس این نظریه خریدار می پندارد به هر حال فرد دیگری پیدا می گردد که سهم را در قیمت بالاتر از او خریداری کند. از این جهت مهم نیست که در چه قیمتی سهم را خریداری کند. ممکن است این سهم برای مدتی نیز خریدار پیدا کند اما این فرایند تا جایی ادامه پیدا می کند که به دلیل افزایش سفته بازی سهم به سطوح حبابی رفته و دیگر خریداری پیدا نمی گردد. اتفاقی که در مردادماه رخ داد و شاهد ترکیدن این حباب قیمتی بودیم.

بازگشایی های سلیقه ای در بازار

روز گذشته در حالی بر اساس پیام ناظر بازار، نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران بعد از برگزاری مجامع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه آماده بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسان شد که در فرآیند کشف قیمت، به یکباره شاهد حذف سفارش های خرید و فروش ارسالی بودیم تا این بازگشایی به روز دیگری موکول گردد. این دست از بازگشایی های سلیقه ای پیش تر نیز در بازار مشاهده شده و به نظر می رسد ناظر بازار قیمتی را برای هر بازگشایی در نظر دارد که در صورتی که فرآیند عرضه و تقاضا خلاف آن را به نمایش بگذارند، به راحتی از خیر آن گذشته و منتظر روز معاملاتی دیگری می ماند.