ترویج فرهنگ و اقلیم ایرانی با توسعه گردشگری خوراک - بوستان گفتگو

از آنجایی که غذا به عنوان یکی از مهمترین نیازهای اولیه انسانی است، نماد فرهنگ محسوب می گردد و میتوان از آن به عنوان یکی از عناصر فرهنگی شناخت جوامع نام برد. با توجه به اینکه غذا از محبوبیت و جذابیت بالایی برخوردار است در سالهای اخیر با رشد صنایع خدمات در بستر غذا روبرو شده ایم که بخش بالایی از درآمدهای مالی را به خود اختصاص داده است.

البته میتوان گفت که بخش قابل توجهی از درآمدهای مالی کشورها از صنعت غذا ناشی از توسعه گرشگری در این حوزه بوده است. برگزاری انواع فستیوال ها، جشنواره ها، آیین های سنتی غذایی در نقاط مختلف دنیا از جمله اقدامات فرهنگی مؤثر در توسعه جهانگردی این منطقه ها بشمار می رود که نقش بسیار مهمی در صنعت جهانگردی ایفا می نماید.

ترویج جهانگردی خوراک، ترویج فرهنگ و اقلیم یک قوم برای هر جهانگرد را در پی خواهد داشت که این مهم می تواند بزرگترین رسالت برای این صنعت باشد. بعلاوه غذا و آداب غذایی که خود یکی از مولفه های فرهنگی یک منطقه محسوب می گردد، می تواند در افزایش یا کاهش آمار جهانگردی تاثیرگذار باشد، چرا که غذای سنتی و محلی یک منطقه از ارزش والایی نزد جهانگرد برخوردار بوده و یکی از اهداف کلیدی و علایق جهانگرد در سفر به مقصدهای جهانگردی بشمار می رود.

ایران نیز به جهت بهره مندی از فرهنگ و تمدن تاریخی کهن بویژه در امر غذا از ظرفیت ها و توانمندی های بسیاری برخوردار است که موضوع فرهنگ منطقه ها ایران را به خود اختصاص داد. به علت وجود قومیت ها و فرهنگی های متنوع در کشور، غذا نیز از این گستره تنوع برخوردار بوده و بستر فرهنگی قابل توجهی را برای توسعه جهانگردی فرهنگی ایران در اختیار دارد.

جهانگردی خوراک می تواند ظرفیت بالایی در توسعه پایدار مالی، اجتماعی و زیست محیطی یک منطقه داشته باشد که استان خراسان بخصوص شهر مشهد نیز از این قاعده مستثنی نیست. به همین دلیل خراسان رضوی به عنوان یکی از منطقه ها با تمدن تاریخی کهن میزبان قومیت هایی با آداب و رسوم مختلف است که این مورد ما را با تنوع غذایی مختلف روبرو می نماید. البته در هر منطقه ای از کشور تعدادی از غذاها به معروفیت و محبوبیت فراوانی رسیده اند که از آنها میتوان به عنوان نماد آن منطقه نیز یاد کرد.

به عنوان مثال شله یکی از موارد گفته شده است که سنت طبخ آن سالهای سال است که در مشهد و در ایامی خاص صورت میگیرد. شله غذایی سنتی و منحصر بفرد است که روش های ویژه ای برای پخت آن وجود دارد و در حقیقت میتوان گفت که بر پایه آداب و رسومی خاص تهیه مواد اولیه و پخت آن انجام می گردد. منحصر بفرد بودن این غذا باعث شد که در ابتدای دهه 90 سنت طبخ شله مشهدی در ششمین اجلاس سراسری شورای سیاست گذاری ثبت آثار کشور در لیست میراث معنوی ملی به ثبت برسد.

از آنجایی که شهر مشهد از قدیم تا به امروز زائرپذیر بوده، همواره هنگام ورود کاروان ها به شهر عده ای از زائران و مسافران با غذاهایی همانند شله از آنها پذیرایی مینموده اند و چون در دوره صفویه ورود کاروان ها به این شهر بیشتر از دوره های قبل بوده و مشهدی ها نیز از دیرباز اعتقاد بسیاری به زائرین امام هشتم (ع) داشتند، میتوان این دوره را آغاز پذیرایی با شله مشهدی در نظر گرفت. بعلاوه باید گفت که شله مشهدی در هیچ منطقه دیگری بجز استان خراسان رضوی پخته نمی گردد.

در نهایت طبخ غذاهای سنتی و اصیل علاوه بر ایجاد کارآفرینی و توسعه کسب و کارها و اشتغال می تواند زمینه استفاده از ظرفیت های تبلیغاتی و ایجاد فضاهای مشارکتی و جذب تسهیلات دولتی و سرمایه گذاری لازم در این خصوص را فراهم کند. بعلاوه باید گفت که جهانگردی خوراک می تواند به اشتغالزایی و توسعه اقتصاد محلی منجر گردد.

البته موضوع برندسازی جهانگردی خوراک باید در کشور ما مورد توجه قرار گیرد که برای این کار میتوان غذاهای ایرانی را به عنوان میراث فرهنگی ناملموس مانند شله مشهدی شناسایی نموده و به ثبت ملی رساند و در ادامه پرونده های آنها را برای ثبت دنیای یونسکو آماده کرد.

در نهایت باید گفت که مطرح شدن خوراک های متنوع ایرانی در قالب پرونده های فرهنگی در سطح بین الملل باعث توسعه جهانگردی کلان خواهد شد و از آنجایی که جهانگردی در ایران در ابتدای راه است و برای پیشرفت به زمان بیشتری نیاز دارد باید موضوع جهانگردی خوراک در اولویت توجه قرار گیرد و با توجه به تنوع بالای خوراکی ها در منطقه ها مختلف کشور از این موضوع برای جذب بیشتر جهانگرد و توسعه جهانگردی استفاده گردد.