بخور، نخورهای سحر و افطار - بوستان گفتگو

به گزارش خبرنگاران، ماه پربرکت رمضان فرار رسیده و خوان پرنعمت الهی به وسعت گیتی گسترانیده شده است. این ماه، جدای از برکات معنوی و روحی آن، زمان بسیار مناسبی برای استراحت دستگاه های مختلف بدن است که 11 ماه در فعالیت مداوم بوده اند.

دانستن اصول تغذیه ای مناسب و متناسب با این ماه عزیز می تواند شرایط روزه داری را سهل تر کند.

برای این منظور با دو تن از اساتید طب مدرن و طب سنتی به گفت وگو نشستیم تا با توصیه های تغذیه ای متناسب با این ماه آشنا شویم.

سید مرتضی صفوی، استاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفتگو با فارس در پاسخ به این پرسش که با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان، افراد برای روزه داری چه مواد غذایی را باید مصرف کرده و چه موادی را نباید مصرف کنند؟، گفت: ماه رمضان به دلیل اینکه یازده ماه سال به صورت آزادانه هر نوع غذایی را مصرف کرده ایم، طبعاً سیستم بدن و ارگان های مختلف آن نیاز به استراحت و بازسازی دارند. ماه رمضان فرصت مناسبی برای بازنگری روی خود از نظر روحی و جسمی است.

وی ادامه داد: تحقیقاتی که اجرا شده نشان می دهد کسانی که دچار بیماری های مختلف مانند دیابت و پرفشاری های خون هستند اگر ابتدای ماه رمضان آزمایشی بدهند و بعد از یک ماه روزه داری مجدد این آزمایش را انجام دهند، مشاهده خواهند که بسکمک از مسائل آنها حل شده و کلیه و کبد تحت بهبودی قرار گرفته است.

این استاد تغذیه بیان داشت: البته روزه داری برای برخی افراد که دیابت داشته و دیابت آنها وابسته به انسولین است و همچنین مادران باردار خوب نیست یا افرادی که دچار سنگ کلیه و ناراحتی های قلبی هستند این افراد نباید روزه داری کنند.

صفوی اضافه کرد: با توجه به حذف وعده ناهار، افطار باید با آب جوش و خرما، پنیر و گردو یا سبزی خوردن و همچنین نان و حلوا شکسته شود. همچنین میوه خشک، آجیل، کشمش و مویز نیز از جمله مواد غذایی هستند که می توان از آنها استفاده کرد؛چرا که هم ویتامین و املاح دارند و هم قند خون را بالا می برند.

وی با تأکید بر مصرف میوه و سبزی فراوان در ماه رمضان، گفت: مصرف زیاد میوه و سبزی باعث می شود آب در بدن ذخیره شده و در طول روز تشنه نشویم؛ در نتیجه باید در ماه مبارک رمضان بین افطار تا سحر چهار سهم یعنی به اندازه چهار عدد پرتقال یا سیب مصرف شود تا دچار کم آبی در روز نشویم.

سالاد، سبزی و میوه زیاد بخورید

این استاد تغذیه با بیان اینکه باید همراه غذا سبزی و سالاد مصرف شود تا آب مورد نیاز در بدن باقی بماند، اضافه کرد: توصیه می شود یک ساعت پس از افطار، شام صرف شود؛ چرا که هنگام افطار حجم زیادی از مواد غذایی وارد معده و روده شده و این آسیب پذیر خواهد بود.

صفوی با اشاره به شرایط کرونایی ماه مبارک رمضان و توجه بر تغذیه صحیح، یادآور شد: مواد غذایی که سیستم ایمنی را بالا می برند باید مورد استفاده قرار گیرند که سیستم ایمنی با آنتی اکسیدان ها بالا می رود و قوی ترین آنتی اکسیدان ها، ویتامین A, E, C, D است. ویتامین C در پرتقال، سیب زمینی، گوجه فرنگی و سبزی ها وجود دارد؛ ضمن اینکه هویج پیش ساز ویتامین A است و همچنین هر گونه میوه ای که رنگ متمایل به نارنجی دارد؛ مانند هندوانه، گرمک و طالبی مورد استفاده قرار گیرد.

وی ابراز داشت: ویتامین E در جوانه گندم و ویتامین D در ماهی و میگو قرار گرفته است. اگر فردی سطح ایمنی ویتامین D آن پایین باشد باید هفته ای یک قرص ویتامین D50000 واحد مصرف کند. همچنین ضمن مصرف میوه و سبزیجات کافی، ماست کم چرب و غذاهای پروتیئنی مانند تخم مرغ، گوشت و لبنیات نیز توصیه می شود.

این استاد تغذیه با توجه به ضرورت های تغذیه ای برای وعده سحر ابراز داشت: وعده سحری مانند صبحانه باید کامل باشد و نباید غذاهای سرخ کردنی و دیرهضم مصرف کنیم، بلکه باید وعده ملایم باشد و در این وعده میوه و سبزی مصرف کنیم.

صفوی اضافه کرد:همچنین باید بین افطار تا سحر 7 تا 10 عدد خرما مصرف شود و از مصرف قندهای ساده مانند بامیه، چای شیرین، چای نبات و شربت ها خودداری کنیم؛ چرا که مصرف این قندهای ساده در سحر قند خون را سریع بالا برده و انسولین تلاش می کند این قند بالا رفته را سریع پایین بیاورد و در نتیجه با افت قند خون روبه رو می شویم.

علیرضا یارقلی متخصص طب سنتی در گفتگو با فارس در پاسخ به این پرسش که در ماه مبارک رمضان چه غذاهایی باید مصرف شده و چه غذاهایی مصرف نشود؟،بیان داشت:در ماه مبارک رمضان باید پاکسازی با اصول دقیق صورت گیرد تا در انتهای ماه مبارک رمضان که دچار ضعف نباشید؛ اگر ضعیف باشید ابتلا به کرونا عوارض شدیدتری به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه داد: یادمان باشد باید اصولی را رعایت کنیم و قرار نیست عملکردمان ضعیف شود.برای نمونه اگر قرار است 20 تا 30 میلیون نفر روزه بگیرند و روز یک ساعت دچار افت عملکرد شود روزی 30 میلیون ساعت عملکرد کشور کم شده است.

این متخصص طب سنتی با اشاره به توصیه های تغذیه ای در وعده افطار، گفت:افطار باید باید لیوان آب جوش یا خرما صورت گیرد؛چراکه معده در طول روز به صورت یک چینی گرم تبدیل می شود و وقتی می خواهیم یک چیزی درون آن بریزیم باید مواظب باشید این چینی ترک نخورد پس باید روزه خود را با آب یخ باز نکنید.

معجون طلایی بخورید

یارقلی متذکر شد: همچنین مصرف خرما یا شیر داغ که در آن مغز بادام، پسته یا خرما خیسانده شده و به مدت 10 دقیقه این کار اجرا شده باشد، توصیه می شود.

وی با تأکید بر اینکه باید از درهم خوری پرهیز شود، ابراز داشت: می توانید یکی دو ساعت بعد از صرف افطار شما بخورید.

این متخصص طب سنتی با اشاره به ضرورت های وعده سحری، اضافه کرد: سحری باید کامل باشد؛ به طوری که باید یکساعت قبل از اذان صبح بیدار شویم تا بدن بیدار شده و سحری میل کنید این یک اشتباه است که نیم ساعت یا یک ربعمانده به اذان صبح بیدار می شویم؛ با توجه به اینکه هنوز بدن بیدار نشده است.

آلو اسفناج؛ خورشت توصیه شده در سحر

یارقلی متذکر شد: همچنین توصیه می کنیم در سحر از خورشت های رطوبت زا مصرف کنید؛ مثل آلو اسفناج که لینت مزاج داشته و رطوبت زاست. خوردن سبزی پلو توصیه می شود؛ چراکه باعث ایجاد رطوبت خواهد شد.همچنین در سحرمصرف خیلی زیاد چای را توصیه نمی کنیم؛چراکه چای مدر بوده و آب بدن را دفع می کند.

وی ادامه داد: نکته طلایی سحر این است که بعد از سحر به هیچ وجه نخوابید و سعی کنید تا طلوع آفتاب بیدار مانده و افرادی که خستگی زیادی دارند نیم ساعت بعد از آن استراحت کنند. مزاج رمضان گرم و خشک است و توصیه می کنیم غذاهای گرم و خشک مانند چربی، سرخ کردین زیاد مصرف نکنید.

پرهیز از ورزش عصرگاهی

این متخصص طب سنتی بیان داشت: ورزش کردن نباید فراموش شود اما نباید شدید باشد؛ به خصوص در عصر که باعث تشنگی می شود.زمان مناسب یکی دوساعت بعد از افطار است یا ورزش یک دقیقه ای کنید یعنی هر یک ساعت یک دقیقه ورزش کنید.

یارقلی اظهار داشت: برخی غذاها غلظت می آورند و چون مایعات نمی خوریم غلظت بدن بالا می رود؛ مانند بادمجان، کشک، ماکارانی و برخی نوشیدنی ها مانند شربت بیدمشک، گلاب، آب زرشک، تمبر، عرق کاسنی و شاتره و آب آلو، کمک کننده و رطوبت مناسب را در طول روز تامین می کنند.

وی درباره اینکه چکار کنیم در طول روز تشنه و عصبانی نشویم؟گفت: استفاده از بوهای خنک و مانند بوییدن خیار، لیمو و سیب گلاب توصیه می شود؛ ضمن اینکه می توانیم گلاب را سرد کرده و به صورت اسپری در محیط خانه اسپری کنید.گلاب به رفع تشنگی کمک می کند. همچنین قبل از اذان ظهر نیم ساعت بخوابید؛ رنگهای خنک استفاده و پوشاک روشن بپوشید و عطر گرم استفاده نکنید.

این متخصص طب سنتی اضافه کرد: روغن بادام و بنفشه روغن های خنک هستند که می توانید به بدن بمالید تا حرارت بدن را کم کنند.کارمندان اگر عصرها بخوابند بدن دچار عارضه می شود و به ویژه خواب غروب بسیار نامطلوب است.خوردن آب اصولا تشنگی را رفع نمی کند بلکه بهتر است از موادی مانند سالاد کاهو، سکنجبین به همراه خاکشیر و تخم شربتی استفاده شود که رطوبت بخش است.

یارقلی شرح داد: پرخوری خوب نیست و نباید فکر کنیم هرچه بیشتر بخوریم کمتر گرسنه می شویم.خواب بعد از سحری باعث بوی بد دهان و تشنگی می شود. نکته مهم این است که نباید در طول روز ضعیف شویم، اگر ضعیف شویم چون سیستم ایمنی ضعیف شده و دچار اختلال می شود، ممکن است نسبت به روزهای عادی مستعد تر به ابتلا به کرونا شویم.