نور پشت سیاهچاله برای نخستین بار رصد شد تا نسبیت عام اینشتین دوباره تایید گردد - بوستان گفتگو

یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی دنیل ویلکینز (Daniel Wilkins) از دانشگاه استنفورد بر روی سیاهچاله ای با 10 میلیون برابر جرم خورشید در فاصله 800 میلیون سال نوری از ما تمرکز کردند که در کهکشان 1 تسوئیکی (I Zwicky) قرار گرفته است.

دانشمندان با یاری تلسکوپ XMM-Newton آژانس فضایی اروپا و تلسکوپ فضایی NuSTAR ناسا، شراره های درخشان پرتو ایکس را که از اطراف سیاهچاله می آید مشاهده کردند. شراره های پرتو ایکس از گاز در حال سقوط به درون سیاهچاله ناشی می شوند و با فروکش کردن آن ها، تلسکوپ ها توانستند سیگنال های نوری ضعیف تر پرتو ایکس بازتابیده از گاز پشت سیاهچاله را در رنگ های گوناگون، شناسایی نمایند.

بدین ترتیب این تیم پژوهشی، نه تنها نور خم شده و رسیده از پشت سیاهچاله را مشاهده کرد، بلکه بعلاوه به شیوه تغییر رنگ پرتو ایکس در هنگام خم شدن و حرکت در پشت سیاهچاله دقت کرد. با مشاهده این حرکت نور، دانشمندان امیدوارند امیدوارند اطلاعات بیشتری درباره آنچه واقعا در نزدیکی این گردابه های گرانشی روی می دهد کسب نمایند.

ویلکینز اعلام کرد: هر نوری که وارد سیاهچاله می گردد، از آن بیرون نمی رود. بنابراین ما عملا نباید بتوانیم چیزی را که پشت سیاهچاله واقع شده است، مشاهده کنیم. اما علت اینکه می توانیم پشت سیاهچاله را ببینیم این است که سیاهچاله فضا را دچار اعوجاج و نور را خم می نماید و میدان های مغناطیسی را به دور خود می چرخاند.

این کشش گرانشی سیاهچاله عامل اعوجاج در فضاست. اکنون با استفاده از این ویژگی سیاهچاله، ستاره شناسان برای نخستین بار به طور مستقیم نور بازتاب یافته از پشت سیاهچاله را رصد نموده اند. این یافته با نظریه نسبیت عام اینشتین هم مطابقت دارد و بار دیگر پیش بینی های او را تأیید می نماید.

این مطالعه که نتایج آن در نشریه نیچر (Nature) منتشر شده است، در ابتدا برای توسعه دانش بشر از تاج سیاهچاله که منبع پرتو ایکس ناشی از گاز فروریخته به درون سیاهچاله است، شروع شد اما نتایج آن شگفت آور بود و منجر به مشاهده نور بازتاب یافته از پشت سیاهچاله به وسیله خم شدن آن شد.

در ادامه این تیم پژوهشی میخواهد نقشه ای سه بعدی از محیط سیاهچاله ایجاد کند. دانشمندان بعلاوه امیدوارند تاج سیاهچاله را بهتر بشناسند و دریابند که چگونه تاج سیاهچاله قادر به فراوری این شراره های پرتو ایکس است. در این زمینه رصدخانه های آینده مانند تلسکوپ پیشرفته برای اخترفیزیک با انرژی بالا (Athena) می توانند تصاویری با وضوح بیشتر و در زمان کوتاه تر ارائه دهند.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از شراره های قدرتمند پرتو ایکس حاصل از فروریزش گاز داغ به درون سیاهچاله

Credit: Dr. Daniel Wilkins/ Stanford University

منابع: Tech Spot, Space