شیرینی های سنتی استان همدان - بوستان گفتگو

طبق اظهارات کارشناسان تغذیه و سلامتی در استان همدان، به نظر می رسد تعداد بیشماری از انواع شیرینی های بومی و سنتی در این منطقه از کشور تهیه و طبخ می گردد که بعضی از آن ها به ثبت ملی و دنیای رسیده است. از جمله شیرینی ها و نان های طبخ شده در این استان می توان به کماج، انگشت پیچ، حلوا زرده، شیرمال، برساق، شیره معروف ملایر، باسلوق، سوجوق، پیکه چوک، نان نارگیلی و بسیاری دیگر نام برد که هرکدام علاوه بر قدمت، از تاریخچه ای جالب و شنیدنی برخوردار ند.

کماج

خوراکی های مصرفی در هر منطقه، نشات گرفته از فرهنگ و آداب غذایی ساکنان آن منطقه است. در استان همدان، تنوع جالب و بی نظیری از انواع خوراکی های بومی و سنتی تهیه و طبخ می گردد که در نوع خود جالب و مطبوع است. نان کماج همدان، یکی از معروف ترین و در عین حال محبوب ترین شیرینی های مصرفی این استان به شمار می آید که طبق گفته متخصصان تغذیه و مسئولان این خطه از کشور، همراه بعضی دیگر از شیرینی های بومی و سنتی، به ثبت ملی رسیده است. بانوان و مادران هنرمند استان همدان، با ترکیب موادی همانند: آرد، آب، تخم مرغ، روغن مایع، خمیرمایه فوری، شکر، نمک، گردو، کره، پودر دارچین، شیر، کنجد و در صورت تمایل مقداری شکلات به تدارک این شیرینی منحصر به فرد بومی می پردازند. نوشیدن فنجانی چای داغ، در هوای سرد زمستان به همراه نان کماج اصل همدان، بسیار مطبوع و خوشایند به نظر می رسد. پیشنهاد می کنیم هنگام سفر به این سرزمین زیبا و کهن ایران زمین، پس از بازدید از آثار تاریخی، خوردن این خوراکی لذیذ و خوش عطر را نباید فراموش کنید.

انگشت پیچ

ایام ماه مبارک رمضان، برترین فرصت برای تهیه و طبخ غذاها و شیرینی های سنتی و بومی به وسیله بانوان و مادران هنرمند جای جای کشور خواهد بود. عطر و بوی انواع آش، حلیم، شیرینی و نان های محلی توفیقی است گران که هنگام افطار بسیار اشتهاآور و دلپسند به نظر می رسد. انگشت پیچ همدان، از جمله شیرینی های سنتی و کهن این استان به شمار می آید که از قدمتی بیش از یک قرن برخوردار است. این خوراکی لذیذ بومی، غالبا در ایام ماه مبارک رمضان تهیه و مورد استفاده اعضای خانواده قرار می گیرد. آشپزها و بانوان این خطه از کشور، با استفاده از مواد اولیه ای مانند: شکر، گلاب، سفیده تخم مرغ، جوهرلیمو و آب، این خوراکی لذیذ و خوشمزه را طبخ می نمایند. علت نام گذاری این خوراکی معطر به انگشت پیچ، ویژگی کش آمدن آن هنگام مصرف است. چراکه در گذشته، استفاده از قاشق برای میل کردن مواد غذایی مرسوم نبوده و آن ها برای مصرف غذاهای خود از انگشتان دست استفاده می کردند. مردم استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و هنگام خوردن این معجون منحصر به فرد، آن را به دور انگشتان خود پیچیده و سپس به میل کردن می پرداختند. خوشبختانه انگشت پیچ نیز در کنار کماج مخصوص استان همدان، به ثبت ملی رسیده است.

حلوا زرده همدان

تنوع بی نظیری از انواع حلوا در رژیم غذایی مردم استان های کشور تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد. این خوراکی مقوی و لذیذ که از خاصیت غذایی زیادی برخوردار است، یکی از محبوب ترین شیرینی های مصرفی مردم سراسر کشور به شمار می آید که با توجه به اقلیم و ذائقه مردم آن ناحیه، از مواد اولیه متفاوت و سبک تهیه ویژه ای تهیه می گردد. اما آنچه در تمامی این خوراکی های بومی و اصیل ایرانی مشترک است، استفاده از روغن و آرد است که تقریبا بافت اصلی حلوا را تشکیل می دهد. حلوا زرده اصیل و ناب استان همدان، دسری است لذیذ، منحصر به فرد و بسیار پرطرفدار که با وجود شباهت هایی از لحاظ ظاهری و طعم، از سبک تهیه و مواد اولیه متفاوتی برخوردار است. مردم استان همدان با ترکیب موادی همانند: زرده تخم مرغ، شکر، نشاسته، گلاب، زعفران و روغن، حلوا زرده معروف همدان را تهیه می نمایند. جالب است بدانید که این خوراکی سنتی نیز به ثبت ملی رسیده است. از نکاتی که می توان در خصوص این دسر لذیذ اعلام کرد، مصرف آن به صورت سرد است که طعمی فوق العاده را در خاطرتان بر جای خواهد گذاشت. بعلاوه می توانید از سفیده های تخم مرغ های مصرفی، برای تهیه انگشت پیچ یا شیرینی پفکی گردویی بهره ببرید. نوش جان...

نان شیرمال

نان به علت داشتن مواد مغذی و مفید، یکی از پرمصرف ترین ماده غذایی در رژیم غذایی مردم سراسر دنیا بویژه کشور ایران به شمار می آید. تنوع غذاهایی که با نان مصرف می شوند، بسیار زیاد و در نوع خود منحصر به فرد محسوب می گردد. اما می توان این خوراکی مقوی و دوست داشتنی را به عنوان غذایی کامل در نظر گرفت و بخشی از برنامه غذایی روزانه خانواده را به مصرف آن اختصاص داد. انواع نان های محلی و سنتی که در استان های مختلف کشور تهیه و طبخ می گردد، علاوه بر طعم و عطری دلنشین، بیان نماینده بخشی از آداب و فرهنگ غذایی مردم آن سرزمین را منعکس می نماید که دربرگیرنده عادات غذایی و ذائقه متفاوت نواحی مختلف کشور خواهد بود. خوشبختانه در سراسر کشور، نانی مخصوص و بومی آن ناحیه، به وسیله بانوان کدبانو و آشپزهای هنرمند طبخ می گردد که بعضی از آن ها نه تنها به ثبت ملی رسیده، بلکه در دنیا نیز شناخت شده و از هواداران بسیاری برخوردار است. نان شیرمال استان همدان، خوراکی بومی و سنتی این خطه از کشور بوده که در انواع مختلف در بسیاری از نقاط کشور، تهیه و طبخ می گردد. البته حضور تعداد بیشماری از انواع سنتی این شیرینی لذیذ در استان های دیگر نیز بیان نماینده محبوبیت و مصرف فراوان آن خواهد بود. مادران و بانوان هنرمند استان همدان با ترکیب آرد، گردو، کشمش، تخم مرغ، شیر، ماست، روغن، کره، کنجد و نمک، این خوراکی پرطرفدار را تهیه و لحظاتی شیرین و خاطره انگیز را برای افراد خانواده خود رقم می زنند.

باسلوق

ایام نوروز و شب یلدا، از جمله زمان هایی است که خانم های کدبانو و هنرمند ایرانی، به طبخ و تهیه شیرینی های لذیذ و سنتی می پردازند. در بعضی از منطقه ها کشور، مانند استان قزوین، عطر و بوی تنوع بی نظیری از خوراکی های بومی و محلی، سراسر کوچه و محله را فرا گرفته و پیشاپیش، رسیدن سال نو و بهار دل انگیز را به مردم کوچه و بازار نوید می دهد. استان همدان نیز مانند سایر منطقه ها کشور، با آغاز آخرین ماه سال و نزدیک شدن به روزهای مطبوع و دلپسند سال نو، علاوه بر زدودن گرد و غبار از دل و آشیانه خود، به طبخ و تهیه شیرینی های محلی و بومی شهر خود پرداخته و نمونه های بی نظیری از شیرینی های غرب ایران را به نمایش می گذارند. باسلوق یکی از خوراکی های اصیل و بومی این استان بوده که در منطقه ها دیگری از جمله مراغه و اراک نیز به عنوان شیرینی محلی طبخ و مصرف می گردد. آشپزها و بانوان کدبانوی این خطه از کشور در اواسط ماه آذر با ترکیب موادی همانند: شیره انگور (دوشاب)، نشاسته، مغز بادام، مغز گردو، هسته زردآلو و بعضی از ادویه های مورد احتیاج، به تهیه و تدارک این شیرینی بومی مشغول می شوند تا در ایام نوروز مورد مصرف و پذیرایی از میهمانان خود قرار دهند.

برساق

نوع دیگری از نان های سنتی ایران برساق نام دارد که در بسیاری از استان های کشور بویژه همدان، لرستان، کرمانشاه و ایلام تهیه و طبخ می گردد. این نان محلی، بسیار لذیذ و خوش طعم بوده و هواداران بسیاری را در سراسر ایران از آن خود نموده است. پر واضح است که علاوه بر مواد اولیه تشکیل دهنده، سبک و روش تهیه برساق های محلی منطقه ها مختلف کشور با یکدیگر متفاوت بوده و همین امر سبب شده است تا بسیاری از استان های ایران، این نان را بخشی از خوراکی ها و شیرینی های سنتی منطقه ی خود قلمداد نمایند. در استان همدان بانوان و مادران خوش ذوق با ترکیب موادی مانند: آرد، شکر، روغن، تخم مرغ، شیر، نمک و ادویه به تهیه خمیر اولیه آن پرداخته و پس از آن درون روغن سرخ می نمایند.

نان نارگیلی

نان نارگیلی یکی دیگر از شیرینی ها و خوراکی های محبوب و پرمصرف در استان همدان به شمار می آید. طعم و عطر فوق العاده نارگیل همراه با فنجانی چای تازه دم و خوش عطر بسیار مطبوع و دلنشین خواهد بود. طبخ انواع شیرینی های بومی و سنتی لذتی است دلپسند که در کنار لبخند زیبا و گرمای دوست داشتنی جمع خانوادگی، کامل تر و خاطره انگیزتر جلوه می نماید. مردم استان همدان با استفاده از نارگیل پودر شده، آرد سبوس دار (می توان از آرد سفید نیز استفاده کرد)، شکر (درصورت تمایل می توان پودر قند را جایگزین شکر کرد)، نمک، گلاب و تخم گشنیز به تهیه این نان سنتی و بومی خوشمزه و خوش عطر می پردازند.

آنالیز و معرفی تمامی شیرینی ها و خوراکی های بومی و سنتی استان همدان، امری است که مستلزم چندین مقاله خواهد بود. بنابراین در ارائه این مقاله سعی شد تا به معرفی و آنالیز معروف ترین و در عین حال پرمصرف ترین شیرینی های سنتی استان همدان بپردازیم. منتظر نظرات گرم و سازنده شما عزیزان در ارائه هرچه بهتر این قبیل مقالات هستیم.

تهیه شده در خبرنگاران