جیب خالی، غذای عالی
به گزارش بوستان گفتگو، روزهای آخر ماه، برای حقوق بگیرها روزهای برخورد کفگیر به ته دیگ است. روزهای نه گفتن به زن و بچه و وعده اول ماه را دادن. اما برای برخی خانواده ها بیشتر روزها همین حکایت کفگیر و ته دیگ است. خانواده های کم درآمدی که حتی اگر کم جمعیت هم باشند، باز هم کرایه خانه و شهریه مدرسه و لباس و لوازم التحریر، این مجال را برایشان باقی نمی گذارد
جیب خالی، غذای عالی
نویسنده: سارا هاشمی نیک
توصیه های متخصصان تغذیه به خانواده های کم عایدی
روزهای آخر ماه، برای حقوق بگیرها روزهای برخورد کفگیر به ته دیگ است. روزهای نه گفتن به زن و بچه و وعده اول ماه را دادن. اما برای بعضی خانواده ها بیشتر روزها همین حکایت کفگیر و ته دیگ است. خانواده های کم عایدیی که حتی اگر کم جمعیت هم باشند، باز هم کرایه خانه و شهریه مدرسه و لباس و لوازم التحریر، این مجال را برایشان باقی نمی گذارد که به فکر یک برنامه غذایی کامل و مفید باشند. گوشت قرمز، ماهی، لبنیات ،تخم مرغ و حتی گوشت مرغ که نیازهای ضروری بدن را تأمین می نمایند، این روزها برای گروه های کم عایدی جامعه تبدیل به غذاهایی تجملی شده اند که شاید ماهی یکی دوبار بتوانند این مواد غذایی را تهیه نمایند. شاید داشتن یک برنامه غذایی کامل و سالم که تمام نیازهای تغذیه ای بدن را تأمین کند برای این خانواده ها چیزی شبیه رویا باشد اما به گفته متخصصان تغذیه، با کمی برنامه ریزی و توجه می گردد مواد غذایی مقرون به صرفه تری را جایگزین این مواد گران قیمت کرد.توانایی اقتصادی برای داشتن یک برنامه غذایی مناسب شرط ضروری است ولی کافی نیست. این را دکتر ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه می گوید. به گفته او داشتن توانایی اقتصادی همواره هم ضامن برخوردار بودن از تغذیه خوب نیست. دکتر مظهری می گوید: البته دسترسی اقتصادی نان آوران خانه به مواد غذایی یکی از اولین شروط داشتن تغذیه سالم است اما در کنار آن شرایط دیگری هم هستند از قبیل دسترسی فیزیکی به مواد غذایی یا امنیت غذایی در فصول مختلف سال، انتخاب اصلح مواد غذایی عرضه شده از طرف سرپرست خانواده که در گروی دو عامل قیمت مواد غذایی و مطلعی های فرد انتخاب نماینده است. از طرف دیگر نگه داری صحیح از مواد غذایی خریداری شده و جلوگیری از فاسد و ضایع شدن آنها، نگهداری مواد غذایی پخته شده تا زمان صرف غذا و توزیع غذاهای آماده شده بین اعضای خانواده با در نظر داشتن افراد بیمار و دارای شرایط فیزیولوژیکی خاص.
این طور که دکتر مظهری می گوید اگر در خانواده ای تمام این شرایط همزمان رعایت شوند، می توانیم مطمئن باشیم که اعضای خانواده از نظر تغذیه در شرایط مناسبی هستند.
مطلعی از پول مهم تر است
بیماری هایی که ممکن است افراد کم عایدی را در اثر سوء تغذیه درگیر خود نمایند، قبل از هرچیز چاقی و اضافه وزن و لاغری و کمبود وزن هستند. تعجب نکنید چون افراد کم عایدی هم چاق می شوند، علتش هم استفاده بیش از حد از مواد نشاسته ای مقرون به صرفه قیمت، به جای مواد پروتئینی است. علاوه بر این، کم خوری یا پرخوری بی رویه بعضی موادغذایی و حذف یک سری مواد غذایی دیگر می تواند باعث ابتلا به بیماری های ناشی از ناکارآیی سیستم ایمنی بدن گردد و افراد را برای ابتلا به بیماری های دیگر مستعد کند. دکتر مظهری می گوید: مهم ترین عامل در رعایت اصول تغذیه، داشتن مطلعی و اطلاع مناسب از این اصول است. اگر جامعه این مطلعی را داشته باشد، همه مردم از شهروندان مرفه و غیرمرفه می توانند به تناسب عایدیشان از موادغذایی در دسترس شان بهره مند شوند. سلول های بدن روزانه به 13 ویتامین و 15 ماده معدنی و 20 اسیدآمینه و تعداد بیشمار دیگری از مواد شیمیایی ثانویه نیاز دارند که باید به وسیله غذاهای متنوع تأمین شوند. او معتقد است افراد کم عایدی هم اگر از نیازهای بدن مطلع باشند و خصوصیت موادغذایی مختلف را بشناسند می توانند یک برنامه غذایی مقرون به صرفه و قابل اجرا برای خودشان تدارک ببینند.هله هوله نخورید
خانواده های کم عایدی باید بدانند که گام اول برای داشتن تغذیه خوب، دست برداشتن از عادت های غلط تغذیه ای است. دکتر مظهری یکی از این عادت ها را گرایش به مصرف تنقلات بی ارزش می داند و می گوید: باید هله هوله را از برنامه غذایی حذف کرد و پولش را به خرید موادغذایی مفید اختصاص داد. از طرف دیگر می گردد هزینه خرید پوشاک را کم کرد و مبلغ بیشتری را به تأمین نیازهای تغذیه و حفظ سلامتی نان آوران خانه اختصاص داد و با این کار در هزینه های درمانی هم صرفه جویی گردد. در خصوص نوزادان هم توصیه می کنیم که حتما در شش ماه اول تولد از شیر مادر استفاده گردد و تا دو سالگی این کار را همراه با غذاهای کمکی ادامه دهید تا در هزینه شیرخشک صرفه جویی گردد. بچه هایی که در دو سال اول تولد از شیر مادر تغذیه می شوند کمتر از بقیه بچه ها دچار بیماری های ریوی و گوارشی می شوند و هزینه دوا و درمان کمتری را به خانواده تحمیل می نمایند. اما چیز مهمی که خانواده های کم عایدی باید بلد باشند، هنر و دانش تلفیق موادغذایی مختلف برای زیاد کردن ارزش های بیولوژیکی آنها و جایگزین کردن مواد غذایی مقرون به صرفه قیمت مناسب به جای مواد گران قیمت است.ترکیبی غذا بخورید
حالا موقع جایگزین کرد موادغذایی مقرون به صرفه، عوض گوشت و مرغ و ماهی است. عمده ارزش غذایی گوشت ها به علت پروتئین آنهاست؛ پروتئین یکی از ارکان دفاعی بدن برای افزایش قدرت دفاعی اش در مقابل عوامل بیماری زاست. ارزشمندترین منبع پروتئین، تخم مرغ است که یک محصول گران قیمت به شمار میرود. تخم مرغ از نظر غنی بودن از پروتئین نمره 100 دارد ولی متخصصان تغذیه می گویند اگر به نسبت 36 درصد پروتئین تخم مرغ با 64 درصد پروتئین سیب زمینی تلفیق گردد، ارزش بیولوژیکی پروتئین به 136 درصد افزایش پیدا می نماید. دکتر مظهری می گوید: به همین منوال اگر 75 درصد شیر را با 25 درصد آرد گندم مخلوط کنیم ارزش پروتئینی اش 134 درصد می گردد، 60 درصد تخم مرغ با 40 درصد سویا می گردد برابر 124 درصد پروتئین. 68 درصد تخم مرغ با 32 درصد گندم ارزشی معادل 123 درصد پروتئین پیدا می نماید ،75 درصد تخم مرغ با 24 درصد شیر معادل 119 درصد ارزش پروتئینی دارد؛ 51 درصد شیر با 49 درصد سیب زمینی به میزان 114 درصد ارزش پروتئینی خواهد داشت. 88 درصد تخم مرغ با 12 درصد ذرت ارزش بیولوژیکی 114 درصد دارد، 35 درصد تخم مرغ با 65 درصد لوبیا ارزش بیولوژیکی معادل 109 درصد خواهد داشت و 52 درصد لوبیا اگر با 48 درصد ذرت مخلوط گردد، ارزش بیولوژیکی اش به 99 درصد می رسد.با این حساب غذاهای سنتی مثل کوکوی سیب زمینی، شیربرنج، سوپ جو، آش و آبگوشت، نان و لوبیا، نان و عدسی، نان و پنیر، عدس پلو، ماش پلو و لوبیا پلو می توانند منابع غنی پروتئینی باشند.دکتر مظهری توصیه می نماید که به سالاد سبزیجات ،یک تخم مرغ رنده شده اضافه کنید به اضافه چند قاشق لوبیای پخته و ذرت تا بسیاری از نیازهای تغذیه ای تان تأمین گردد.او بعلاوه پیشنهاد می نماید که برنج کامل را با حبوبات و بادام زمینی مصرف کنید تا کاملا جایگزین گوشت گردد.برنج کامل در ترکیب با کنجد و سویا، هم یک منبع خوبی پروتئینی به شمار میرود. ذرت با انواع حبوبات به خصوص لوبیا، لوبیا همراه با گندم و ذرت، سویا با گندم کامل و برنج، سویا با گندم وکنجد و بادام زمینی هم از منابع غنی پروتئین هستند. دکتر مظهری خرید میوه و سبزیجات مقرون به صرفه قیمت را از میادین تره بار شهرداری توصیه می نماید و استفاده از شیر پاستوریزه یارانه ای را به اسم منبع قابل اعتماد در دسترس افراد کم عایدی مناسب می داند. بعلاوه جمع آوری تخمه هندوانه و خربزه و طالبی و گرمک می تواند یکی از منابع مقرون به صرفه و ارزشمند پروتئین و مواد معدنی را در اختیار خانواده ها بگذارد.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
منبع: راسخون