توسعه پایدار صنایع دستی با فروش در بستر فضای مجازی - بوستان گفتگو

با افزایش جمعیت، فراوری صنایع دستی به مرور برتری یافت و کم کم به پیشه و حرفه بخشی از مردم بدل شد. رفته رفته دیگر مصنوعات دست ساز فراوری شدند و استادکاران، ذوق و هنر خود را در آن آمیختند و آثاری فراوری کردند که آمیزه ای از هنر و صنعت بود، چنانکه هم جنبه کاربردی در زندگی مردم داشت و هم ارزش هنری وحتی اقتصادی و به مرور زمان مردم به ارزش های متنوع صنایع دستی پی بردند و از آنها استقبال کردند و به همین خاطر برخی رشته های صنایع دستی رونق و معروفیت دوباره خود را بازیافتند.

یکی از بازارهایی که تحت تاثیر کرونا قرار گرفته و آسیب های اقتصادی قابل توجهی را تجربه نموده، بازار صنایع دستی است که شیوع کرونا و ممنوع شدن رفت و آمدهای برون شهری و استانی، عظیم ترین ضربه و بالاترین خسارت را به ما وارد کرد. هنرمندان صنایع دستی از زمان شیوع بیماری کرونا تا به امروز با مسائل بیتعدادی دست و پنجه نرم می نمایند. تعداد زیادی از این هنرمندان همه سرمایه را در این کار گذاشته اند و تنها منبع درآمدشان هنر دستانشان است.

صنایع دستی مفهومی ترین، کاربردی ترین و مردمی ترین هنر سرزمین ماست. پیشگیری از کرونا نیازمند کاهش ارتباطات انسانی بود که در نهایت منجر به کاهش برخی فعالیت های اقتصادی و رکود شد. با توجه به شرایط فعلی ناشی از شیوع بیماری کووید 19، صنایع دستی دچار رکود شده و فروشگاه های صنایع دستی، هنرمندان و صنعتکاران این حرفه دچار ضرر و زیان زیادی شده اند.

علاوه بر مسائل ناشی از کرونا، گرانی مواد اولیه و نبود بازارهای دائمی برای فروش محصولات، فعالان صنایع دستی را با مسائل بیشتری روبرو نموده است. سود ناچیز، کم بودن دستمزدها، نوسانات اقتصادی، نبود ثبات در بازار و کمبود سرمایه در گردش از دیگر مسائل هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی بتعداد می رود.

شرایط فعلی حاکم بر این عرصه بسیار بحرانی است، اما صنایع دستی ما آینده بهتری خواهد داشت اگر از هنرمندان آن حمایت و کیفیت محصولاتش حفظ شود. یکی از روشهای موجود در شرایط فعلی استفاده از روش ها و فناوری های نوین در جهت بازاریابی و فروش محصولات صنایع دستی است. امروزه دیگر فروش سنتی صنایع دستی جوابگو نیست و باید از تجارت الکترونیک و بسترهایی مانند شبکه های اجتماعی برای آن استفاده کرد. در واقع باید به سمت مارکت های دیجیتال قدم برداشت. با برنامه ریزی برای آموزش، مشاوره، تامین مواد اولیه و ابزار کار و بعلاوه یاری به بازاریابی و دسترسی به بازار و فروش محصولات و خدمات خانگی می توان به ایجاد و توسعه مشاغل پایدار خانگی ضروری و نوظهور یاری کرد.

تا پیش از تحریم زمینه برای صادرات بسیاری از دستبافت ها به خارج از کشور وجود داشت و بازار صنایع دستی هم از رونق خوبی برخوردار بود، ولی با تحریم به دلیل مسائل در برگشت ارز ناشی از فروش، تمایل برای صادرات کاهش یافت و و بازار داخلی هم با کرونا و توقف سفر مختل شد. با توجه به شرایط کرونا و محدودیت در سفرها و پروازها، عملا صادرات متوقف است ولی کرونا در کنار همه معایب، فرصت مغتنمی برای هنرمندان صنایع دستی به تعداد می رود چراکه یاری کرد محصولات خود را به وسیله سایت و نمایشگاه های مجازی حتی به مشتریان کشورهای خارجی به فروش برسانند.

کرونا انتظارات و اولویت ها و سبک زندگی افراد جامعه را تغییر خواهد داد. کسب و کارهایی که با دوراندیشی متناسب با تغییرات سبک زندگی و نگرش های جامعه عمل نمایند پیروز تر خواهند شد. انتظار می رود که برخی از مشتریان برای همواره نوع خرید خود را از حضوری به آنلاین تغییر و یا افزایش دهند. زمانی که بحران کرونا برطرف شود رفتار خرید آنلاین ادامه یافته و تثبیت می شود. در مجموع میتوان گفت نگرش ها، سبک زندگی و رفتار افراد در پسا کرونا متفاوت از پیش اکرونا خواهد بود. بازاریابی الکترونیکی، افزایش نقش عرضه کالا در بازارهای بین المللی و تقویت تجارت الکترونیک در این حوزه می تواند فرصت های موجود در دوران پساکرونا را برای فعالان این عرصه فراهم کند.

در استان زنجان فروش صنایع دستی به دلیل بیماری کرونا و افزایش سرسام آور قیمت اولیه کاهش یافت، چرا که فراوری و فروش به هم وابسته هستند. در ایام کرونا فروش صنایع دستی بصورت مجازی به وسیله فروشگاه های صنایع دستی در استان انجام شد.

بازاریابی صنایع دستی هر منطقه ای علاوه بر اینکه جنبه های زیبایی و فرهنگی دارد، اینترنت فرصت مناسبی برای هنرمندان است تا در زمینه کاری خود اطلاعات خود را بروز نمایند و ارتقا دهند و با استفاده از مدیریت شبکه های اجتماعی از ظرفیت این شبکه ها برای رونق کسب و کار خود استفاده نمایند. اینستاگرام با توجه به ماهیت بصری و تصویری مقوله بسیار مهمی است که هنرمندان برای فروش محصولات کسب و کار خود را تقویت نمایند. کار گروهی و پیوستن به شرکت و استارت آپ های فعال در حوزه فناوری اطلاعات و اینترنت در بهبود بخشیدن، ارتقای کیفیت و معرفی کردن کسب و کار نقش مهمی ایفا می نماید.