اغلب تخلفات پژوهشی مربوط به دانشگاه های غیر معتبر است! - بوستان گفتگو

دکتر مهدی پورفتح در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان این که وجود اعضای هیئت علمی برجسته، دانشجویان و پژوهشگران نخبه و زیرساخت های مناسب زمینه را برای کار علمی پژوهشی درجه یک فراهم می کند، اظهار کرد: در دانشکده های دورافتاده که امکانات مناسب و ... وجود ندارد نمی توان انتظار پژوهش های درجه یک را از دانشجویان داشت.

وی با بیان این که علت افت کیفیت پژوهش ها و مقالات حاصل از آن ها تمرکز بر روی کمیت پژوهش ها بوده است، اضافه کرد: طی دهه های اخیر بر روی افزایش کیفیت پژوهش ها و مقالات حاصل از آن ها کار شده است به نحوی که در دهه 60 تمرکز صرفا روی آموزش بوده و میزان خروجی پژوهشی دانشگاه های کشور بسیار ناچیز بوده و از دهه های 70 و 80 بر میزان این پژوهش ها اضافه شده است.

مدیر کل پژوهش های کاربردی دانشگاه تهران با بیان این که در دهه 90 به لحاظ کمی پژوهش ها رشد قابل توجهی داشته است، گفت: البته هیچ یک بدون خطا و اشتباه نبوده است.

پورفتح افزایش کمی مقالات و پژوهش ها در دهه 90 را توام با رشد کیفی برشمرد و اضافه کرد: ژورنال های موجود به لحاظ کیفی دسته بندی شده اند به عنوان مثال 25 درصد اول ژورنال های برتر در هر حوزه تخصصی در دسته Q1 و 25 درصد دوم ژورنال های برتر در دسته Q2 قرار دارند که چاپ مقاله در این ژورنالها به عنوان شاخصی از با کیفیت بودن این پژوهش ها و مقاله های حاصل از آن ها می تواند در نظر گرفته شود.

وی با بیان این که دانشگاه تهران در چاپ مقالات در ژورنال های Q1 و Q2 پیشرفت زیادی داشته است، تولید مقالات و پژوهش های معتبر را منوط به مأموریت گرا شدن دانشگاه ها دانست و اظهار کرد: باید در سطح کشور دست کم 10 دانشگاه در مرزهای علم در سطح بین المللی کار کنند و بقیه دانشگاه ها نظیر دانشگاه جامع علمی کاربردی متمرکز بر افزایش مهارت ها باشند.

پورفتح با انتقاد از برخی سیاه نمایی ها در حوزه فعالیت های پژوهشی گفت: هم اکنون بسیاری از همکاران در ژورنال های معتبر دنیا فعالیت های پژوهشی خود را منتشر می کنند و دانشگاه تهران و بسیاری دیگر از دانشگاه های برتر کشور در دهه اخیرپیشرفت خوبی در این باره داشته اند.

وی با اشاره به شناسایی مواردی از تخلف پژوهشی در دانشگاه تهران اضافه کرد: پس از شناسایی آن ها مشخص شد علت آن بعضا همکاری های مشترک با دانشگاه های کم اعتبار تر بوده است.

مدیر کل پژوهش های کاربردی دانشگاه تهران با بیان این که فعالیت پژوهشی در حوزه علوم انسانی هنوز جای کار دارد، شرح داد: فعالیت پژوهشی در علوم انسانی برخلاف علوم تجربی، نسبی است و به فرهنگ یک کشور و مسایل خاص منطقه ای و محلی ارتباط دارد به عنوان مثال چالشهای فرهنگی و اجتماعی در ایران با کشورهای دیگر می تواند تفاوت های جدی داشته باشد لذا در پژوهش های علوم انسانی لازم است به مسائل ملی و منطقه ای توجه بیشتری شود.

پورفتح با بیان این که در پژوهش های علوم تجربی فاکتورهای خارجی، همانند تعداد ارجاعات به مقاله مد نظر قرار میگیرد، اضافه کرد: اما در حوزه علوم انسانی به خود کار پژوهشی باید توجه بیشتری شود.

وی با بیان این که باید به پژوهش های علوم انسانی با شاخص های دیگری نگاه شود، گفت: ارزیابی کارهای حوزه علوم انسانی در کل دنیا مقوله سختی است این در حالی است که این کار در دیگر حوزه ها نظیر مهندسی و پزشکی به این شدت سخت نیست.

مدیر کل پژوهش های کاربردی دانشگاه تهران با اعتقاد به این که باید در فعالیت های پژوهشی حوزه علوم انسانی میزان تأثیرگذاری اجتماعی مد نظر قرار گیرند، اضافه کرد: به عنوان مثال طرح های پژوهشی برای افزایش توانمندی در مناطق محروم تأثیرگذاری زیادی دارد.

پورفتح در ادامه درباره قانون ارتقاء اعضای هیئت علمی اعلام کرد: در این قانون برای مواردی چون اختراع و تجاری سازی آن امتیازات خوبی قایل شده اند.

مدیر کل پژوهش های کاربردی دانشگاه تهران اضافه کرد: اگر اقبال در این باره کم است علت آن بازار کار، شرایط اقتصادی کشور و ... است که در این موارد نقش دانشگاه کاهش می یابد.

پورفتح با بیان این که قانون ارتقاء به تنهایی نمی تواند عاملی برای تشویق افراد برای فعالیت در حوزه اختراعات و تجاری سازی محصولات دانش بنیان باشد، گفت: نقش بازار کار در این حوزه پررنگ تر است شاید بازار کار کشور برای واسطه گری و بازرگانی مستعدتر باشد تا تولید.

مدیر کل پژوهش های کاربردی دانشگاه تهران با اشاره به وجود 2100 موسسه پژوهشی در کشور گفت: باید در بسیاری از مراکز، مهارت ها آموزش داده شود. در آلمان که کشوری صنعتی است 30 درصد افراد از دانشگاه ها فارغ التحصیل می شوند و 70 درصد از مدارس عالی تخصصی. لازم است در کشور تعداد بسیار محدودی از دانشگاه ها بر روی مرزهای علم و فن آوری فعالیت کنند و بخش بیشتر این موسسات و دانشگاه ها تمرکز روی افزایش مهارت و نیازهای فعلی صنعت و جامعه داشته باشند.