آیا تاریخی ترین در کاخ گلستان عاقبت باز می گردد؟ - بوستان گفتگو

قضیه چیست؟

باب عالی در شرقی کاخ گلستان است که با ارگ سلطنتی تهران همسن بوده و بیشتر از 60 سال است که بسته مانده. نخستین بار سال 1389 وعده بازگشایی ورودی شرقی کاخ از خیابان ناصرخسرو داده شد. قرار بود دالان تاریخی راه بیاندازند و عکس ها و اسناد کاخ گلستان را به مردم نشان دهند. اما بدتعهدی شهرداری وقت، آن را عقب انداخت.

سال 1393 نیز احمد مسجدجامعی، رئیس وقت شورای شهر تهران در جریان تهران گردی هایش از باب عالی وارد کاخ گلستان شد تا شاید بهانه ای گردد برای بازگشایی در بسته کاخ. آن زمان عمارت باب عالی انبار لوازم معاونت میراث فرهنگی بود. بهانه آوردند که بازگشایی این در، حفاظت از کاخ را سخت می نماید، چون نیروی یگان حفاظت هم کم بود. در کاخ آنها سال باز نشد. اما در سال 1396 گفتند عمارت باب عالی آرشیو کاخ گلستان می گردد.

در سال 1399 شهرداری منطقه 12 تهران دوباره از بازگشایی باب عالی اطلاع داد و گفت که گردشگران و بازدیدنمایندگان تا شهریور 99 می توانند از خیابان ناصرخسرو وارد کاخ گلستان شوند، اما این بار هم بازگشایی بدون معین شدن دلیل آن به تعویق افتاد.

اینک آفرین امامی، مدیر مجموعه جهانی کاخ گلستان اطلاع داد که باب عالی، تاریخی ترین در این کاخ قرار است در اردیبهشت 1400 باز گردد. هرچند این دفعه هم ممکن است محدودیت های کرونا این وعده را به خاتمه نرساند.

امامی درباره بازگشایی باب عالی گفت: سالهای زیادی در جلسات متعدد بحث بود که این در باز گردد و محسنات و مضرات آن بارها آنالیز شد. در اسفند 98 موضوع بار دیگر در شورای راهبردی کاخ پیشنهاد شد، توصیه معاونت میراث نیز بر این بود که بازگشایی باب عالی حتما جز برنامه های کاخ قرار گیرد. تمام نقاط قوت و ضعف را درنظر گرفتیم و این یک سال کارهای لازم انجام شد و الان آماده بازگشایی هستیم.

او افزود: البته ترجیح ما این بود که نوروز 1400 درها باز گردد، اما با توجه به اضافه شدن پاکسازی بنا کار عقب افتاد. حالا نمای باب عالی پاکسازی شده و پرده سمت خیابان ناصرخسرو آویخته شده و برای در امان ماندن نما از فضولات پرندگان، ساختاری فراهم شده است، فقط منتظر فرارسیدن هفته میراث فرهنگی هستیم تا در را باز کنیم. تابلو کاخ گلستان را نیز از سمت خیابان ناصرخسرو پس از هماهنگی با اداره کل موزه ها و پایگاه های ثبت جهانی نصب می کنیم.

او درباره طولانی شدن آماده سازی باب عالی اظهار کرد: این کار مقدماتی احتیاج داشت، مثل ایجاد زیرساخت های گردشگری، راه اندازی سیستم بلیت فروشی الکترونیکی، بازسازی و ترمیم ساختمان که البته بیشتر منظور حفاظت و پاکسازی ساختمان بود. این کارها تقریبا اجرا شده و زیرساخت بلیت فروشی آماده است. به همت شهرداری منطقه 12 نیز توانستیم ساعت شمس العماره را هم تعمیر کنیم که صدایش در منطقه بپیچد.

امامی اظهار کرد: با بازگشایی باب عالی که تنها در تاریخی باقی مانده از درهای کاخ گلستان است، قرار نیست در جنوب غربی که هم اکنون ترددها به وسیله آن انجام می گردد، بسته گردد. در جنوب غربی که از نظر محل قرارگیری یادآور سردر ورودی کاخ است، همچنان باز خواهد ماند.

او این احتمال را عنوان کرد که ممکن است شرایط کرونا در شهر تهران افتتاحیه را به تاخیر اندازد و گفت: اگر کاخ در هفته میراث فرهنگی باز گردد و بازدیدنمایندگان وارد کاخ شوند، در این صورت باب عالی باز می گردد و اگر اجازه بازگشایی ندهند، قطعا بسته می ماند. اما امکان دارد افتتاحیه نمادین برای اعلام عمومی در هفته میراث فرهنگی انجام گردد.

امامی اظهار کرد: با بازگشایی باب عالی انفاق مهمی می افتد؛ کاخ به محور گردشگری خیابان ناصرخسرو، مدرسه دارالفنون، خانه امام آدینه و بازار تهران متصل می گردد. متاسفانه تا پیش از این، این رابطه قطع بود. از طرفی مراوده دوسویه بین کاخ و بازار اتفاق می افتد و افرادی که برای خرید به منطقه بازار آمده اند وارد کاخ می شوند و افرادی که هدفشان فقط بازدید از کاخ بوده می توانند به بازار تهران مراجعه نمایند و یک رابطه مالی هم ایجاد می گردد که سبب رونق گردشگری خواهد بود.

علی محمد سعادتی، شهردار منطقه 12 تهران که در بازگشایی باب عالی با کاخ گلستان مشارکت دارد، درباره مزیت باز شدن در شرقی گفته بود: اگر کسی به طهران قدیم آشنا نباشد، ممکن است حین بازدید از کاخ گلستان هرگز متوجه نگردد که بافت تاریخی اطراف این کاخ چطور بوده و چه پیشینه ای داشته است، اما با باز شدن باب عالی این پیوند برقرار می گردد. با بازسازی و بهسازی کوچه مروی، اتصال به پامنار نیز میسر شده و همینطور بعد از آن دسترسی به گذر صنایع دستی عودلاجان که یکی از قطب های فراوری و فروش صنایع دستی منطقه است نیز مهیا می گردد و به این ترتیب یک راستا گردشگری پیاده روی میزبان علاقمندان به طهران قدیم خواهد بود.