گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم شاهین و آریا چه ویژگی هایی دارد؟ ، معکوس سه تایی! - بوستان گفتگو

خبرنگاران - مجتبی اسماعیلی: گیربکس های اتوماتیک هر چند رانندگی را ساده، و لذت بخش می نمایند اما اگر درست عمل ننمایند به عذابی بزرگ تر از کلاچ گرفتن با یک گیربکس دنده ای تبدیل خواهند شد. گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم یکی از پُرکاربردترین گیربکس های چینی است. این گیربکس در برندهای چینی مانند هایما، زوتی، بایک، دانگ فنگ و… استفاده شده است.

اما نسل قدیمی این گیربکس در ایران برای اولین بار روی خودروی دنا پلاس اتوماتیک نصب شد. در حال حاضر تارا، دنا پلاس و ریرا از گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم استفاده می نمایند. پس از ایران خودرو، حالا سایپا هم از همین گیربکس در شاهین ME16 استفاده نموده است. سایپا بنا دارد این گیربکس را روی آریا هم نصب کند. در ادامه گزارش به آنالیز ویژگی ها و جزییات دقیق این گیربکس در گفت وگو با کارشناس شرکت مگاموتور می پردازیم.

گیربکس آیسین الهام بخش گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم

سینا انتظاری کارشناس تحقیق و توسعه شرکت مگاموتور درباره تاریخچه گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم به خبرنگاران گفت: این یک گیربکس شش سرعته است که تا الان در شرکت DAE در هفت نسخه فراوری شده است. نسخه ای که ما در مگاموتور داریم آخرین نسخه و نسخه هفتم این گیربکس است. طراحی پایه گیربکس، چرخ دنده های سیاره ای، بلبرینگ ها و شفت ها مربوط به گیربکس های TF شرکت آیسین است. یعنی پایه طراحی گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم گیربکس آیسین است. تعداد زیادی از خودروسازها چه ایرانی و چه چینی مثل دانگ فنگ، زوتی، هایما و بایک هم از همین گیربکس استفاده می نمایند.

وی به نقل از شرکت DAE لانگ لایف و دوام این گیربکس را بیش از 300 هزار کیلومتر اعلام نمود، و اضافه نمود: در صورت شرایط استفاده درست، اولین تعمیرات مجاز بعد از 300 هزار کیلومتر اتفاق خواهد افتاد. از نظر راندمان و عملکرد هم در شرایط بسیار خوبی واقع شده است و راندمانش بین 86 تا 93 درصد است.

کارشناس مگاموتور درباره خودروهای سایپا که قرار است از این گیربکس استفاده نمایند، توضیح داد: الان قرار است شاهین با موتور ME16 و کراس اوور آریا با این گیربکس راهی بازار شوند.

گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم چه تفاوتی با نسل های پیشین دارد؟

انتطاری در بیان تفاوت گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم با نسل های پیشین، با اظهار اینکه ما در خصوص نسل های قبلی پنجم یا ششم اطلاعی در دست نداریم، ادامه داد: در نسخه هفتم اویل کولر و قطعات کلاچ های داخل گیربکس بهینه سازی شده اند. به گفته شرکت DAE الان تمام تست های مربوط به دوام و عملکرد در نسخه هفت پاس می شوند. من فکر می کنم در حال حاضر تنها نسخه هفتم این گیربکس در شرکت DAE فراوری می گردد.

چرا گیربکس های چینی زود داغ می نمایند؟

تجربه راندن خودروهای مختلف چینی و ایرانی که از گیربکس اتوماتیک استفاده می نمایند، نشان می دهد که این گیربکس ها به شدت به تغییرات (افزایش) دما حساس اند. به این معنی که وقتی خودرو به صورت عمدی به وسیله راننده (رانندگی اسپرت و معکوس کشی) یا هنگام روبرو با شرایط بحرانی مانند سر بالایی، ترافیک، گرمای هوا و… تحت فشار قرار می گیرد، گیربکس به شدت محدود می گردد. یعنی دیگر عکس العملی به واکنش پدال گاز نشان نمی دهد. در این حالت، هر چه به پدال گاز فشار بیاورید، گیربکس عکس العملی نشان نمی دهد و با توجه به اندازه سرعت، تنها یک دنده خاص را انتخاب می نماید و اولویت را تنها حفظ سرعت در نظر می گیرد. چرا این اتفاق می افتد؟

کارشناس مگاموتور درباره داغ کردن گیربکس های اتوماتیک چینی به خبرنگاران شرح داد: موضوع بحث خنک کاری گیربکس است. شرکت سازنده با توجه به شرایط، ظرفیت کولینگ (خنک کاری) گیربکس را (به خودروساز) پیشنهاد می دهد. این گیربکس ها آب خنک هستند و رادیاتور اصلی خودرو این گیربکس ها را خنک می نماید. اگر شرایط خنک کاری خودرو مناسب نباشد، طبیعتا نمی تواند دمای روغن گیربکس را در شرایط پایداری قرار دهد و دما به صورت نمایی رشد می نماید. وقتی دمای گیربکس به دمای بالای 127 درجه برسد، حالت اضطراری یا مراقبتی فعال می گردد. در این حالت یا گشتاور موتور محدود می گردد، یا استراتژی های دیگر مراقبتی اعمال می شوند.

استراتژی مگاموتور برای خنک کاری گیربکس DAE چیست؟

انتظاری درباره استراتژی شرکت مگاموتور برای خنک کاری گیربکس DAE توضیح داد: در خودروهایی که ما در کشور کالیبره می کنیم، بار حرارتی گیربکس در طراحی رادیاتور خودرو در نظر گرفته می گردد. بعلاوه در شرایط کالیبراسیون، تمام استراتژی های خنک کاری استراتژی های تعویض دنده، دقت و سرعت تعویض دنده ها طوری در نظر گرفته می شوند که در برترین شرایط انجام شوند.

همچنانکه شرایط دمایی و مدیریت حرارتی گیربکس و موتور در شهرهای مختلف و شرایط آب و هوای سرد و گرم مورد تست قرار می گیرند تا این اتفاق (داغ کردن گیربکس) به کمترین حد ممکن برسد.

لازم به ذکر است تجربه رانندگی خبرنگار خبرنگاران با ریرا که آن هم از گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم استفاده می نماید، نشان می دهد که این گیربکس هم پس از کمی فشار آوردن به خودرو، حالت مراقبتی را پیاده می نماید. در این حالت گشتاور موتور ریرا محدود می گردد و عکس العمل گیربکس هم به شدت کند می گردد. باید دید شاهین و آریا می توانند از این مشکل عبور نمایند، یا این ایراد ذاتی یک گیربکس چینی است؟

آیا گیربکس شاهین اتوماتیک داغ نمی نماید؟

تجربه راندن محصولات چینی و ایرانی که از گیربکس های اتوماتیک DAE استفاده می نمایند، نشان می دهد که این گیربکس خیلی زود به دمای بحرانی می رسد. آیا سایز رادیاتور شاهین با توجه به استفاده از گیربکس اتوماتیک تغییر نموده است و شاهین اتوماتیک داغ نمی نماید؟

کارشناس مگاموتور در پاسخ به این پرسش خبرنگاران گفت: اینکه سایز رادیاتور شاهین اتومات عوض شده است یا نه را دقیقا مطمئن نیستم. ولی بار حرارتی موتور ME16 به اضافه بار حرارتی گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم در طراحی سیستم خنک کاری خودرو در نظر گرفته شده است. تمام تست ها روی دینامومتر و بعلاوه در شرایط محیطی پاس شده است. این خودرو مسئله ای از نظر محدود شدن موتور و گیربکس ندارد.

اما چه اتفاقی برای شاهین اتوماتیک خواهد افتاد اگر در گرمای 50 درجه اهواز و با بنزین بی کیفیت کار کند؟

انتظاری به این پرسش پاسخ داد و گفت: بحث گشتاور موتور طبیعتا با پایین آمدن اعداد اکتان بنزین یک مقداری پایین خواهد آمد. ولی در بحث عملکرد گیربکس، تا زمانیکه موتور در شرایط نرمال حرارتی قرار بگیرد، یعنی دمایی که به هرحال نقطه استاپ روشن نگردد، هیچگونه کاهش عملکردی را نخواهد داشت. مگر اینکه یک ایرادی در سیستم خنک کاری پیش بیاید. برای نمونه رادیاتوری سوراخ گردد یا فن کار نکند. در آن صورت، استراتژی های مراقبتی جهت حفظ عملکرد سلامت موتور گیربکس وارد عمل می شوند.

عملکرد گیربکس DAE چه تفاوتی با گیربکس سراتو سایپا دارد؟

کیا سراتو سایپا نیز از گیربکس شش سرعته اتوماتیک AT استفاده می نماید. گیربکس سراتو از عملکرد و دقت خوبی در تعویض دنده ها برخوردار است. استهلاک آن هم مناسب است. گیربکس سراتو از نوع آیسین ژاپن است و در شرایط بحرانی داغ نمی نماید. گیربکس های برند چه تفاوتی در عملکرد دارند؟

کارشناس مگاموتور در این باره شرح داد: بحث های طراحی مپ های تعویض دنده، و سرعت تعویض دنده به شرکت خودروساز و شرکت طراح گیربکس بستگی دارد. ما خودمان سعی کردیم در پروژه هایی که با شرکت دیگری انجام می دهیم، این مپ ها را شبیه به مپ های همان خودروی سراتو و گیربکس های hpt انجام دهیم. تا همان تعداد معکوسی را که شما می فرمایید خودرو سراتو به شما می دهد، بدون ضعف عملکرد از این ماشین به راحتی بگیرید.

انتظاری ادامه داد: بعدا که به بازار بیاید، معکوس های شش به چهار، پنج به دو یعنی حتی سه تا معکوس را هم به صورت همزمان می دهد. ولی بحث اینکه کیفیت قطعات چگونه باشند، می گویم به تست های صحه گذاری که سازنده گیربکس انجام می دهد، بستگی دارد.

به گفته وی مدارک تست های دی وی پی و تست های عملکردی که ما از شرکت DAE دریافت کردیم، نشان می دهد که این گیربکس حداقل 300 هزار کیلومتر در شرایطی که آسیبی نبیند، روغن آن به موقع تعویض گردد و در شرایط درست استفاده گردد، نیازی به تعمیرات نخواهد داشت.

آیا گیربکس اتوماتیک DAE نسل هفتم عملکرد خوبی خواهد داشت؟

با توجه به تجارب و نتایج راندن خودروهای چینی و ایرانی که از گیربکس های DAE استفاده می نمایند، باید گفت که این گیربکس هرگز کارایی گیربکسی مانند آیسین را نخواهد داشت. اگر نگاهِ کلان تری به موضوع داشته باشیم، در می یابیم که حتی خودروهای کره ای هم بیشتر از گیربکس های ژاپنی و اروپایی استفاده می نمایند. این موضوع نشان از پیچیدگی بسیار زیاد ساخت گیربکس های اتوماتیک دارد. حتی می توان گفت تکنولوژی ساخت گیربکس اتوماتیک از پیشرانه هم پیچیده تر است و نوعی انحصار در آن دیده می گردد.

در نتیجه باید بدانیم که گیربکس های DAE نسبت به تغییرات دما حساسیت بالایی دارند و باید به خوبی خنک شوند. در این میان سیستم خنک کاری خودرو که قرار است بارِ اضافه خنک کردن گیربکس را هم به دوش بکشد، بسیار مهم است. برای نمونه سیستم خنک کاری قدیمی دنا جوانان توان کافی برای کاهش دمای گیربکس را ندارد. اما این مورد در ریرا که سیستم خنک کاری جدیدی دارد هم مشاهده می گردد. باید دید استراتژی سایپا برای سیستم خنک کاری موتور و گیربکس کراس اوور آریا و شاهین اتوماتیک، راه به کجا خواهد برد؟