مشهورترین گنبدهای دنیا - بوستان گفتگو

گنبدها با معرفی نیم کره های سنگی توسط رومیان باستان شهرت یافتند. امپراتوری ساسانی در ایران ساخت اولین گنبدهای مقیاس بزرگ در ایران را شروع کرد در حالیکه این بناها در دوره های رونسانس و باروک شهرت خود را بازیافتند که منجر به ساخت بعضی از مشهورترین گنبدهای دنیا شد.

14- عمارت مجلس آمریکا

عمارت مجلس، واقع بر بالای تپه کاپیتول در شهر واشنگتن، محل برگزاری کنگره آمریکا است. اولین جلسه کنگره، روز 17 نوامبر 1800 با وجود نیمه ساخت بودن عمارت، در آن برگزار گردید. گنبد چدنی عمارت مجلس اولین گنبد قرار گرفته بر روی ساختمان نیست، بلکه دومین است. گنبد اولیه پس از گسترش عمارت در دهه 1850 میلادی برای جا دادن قانون گذاران روزافزون ایالت های جدید، با گنبد تازه ای جایگزین شد. این گسترش، طول عمارت را دو برابر، اما گنبد چوبی اولیه را کوچک تر کرد.

13- کلیسای جامع سنت پاول

کلیسای سنت پاول که در قرن 17 ساخته شده، یکی از مشهورترین و شناس ترین جاذبه های لندن است. این کلیسای جامع طی بمباران های جنگ دنیای دوم، به طور قهرمانانه ای توسط آتشنشانان از کام آتش نجات پیدا کرد. گنبد تحسین برانگیزش از قصر سلطنتی سنت پیتر در رم الهام گرفته و ارتفاع آن به 108 متر می رسد. گنبد بلند بیرونی باعث شگفتی می گردد، در حالیکه دو گنبد درونی کوتاه به معماری داخلی توازن می بخشند.

12- گنبد بزرگ سانچی

گنبد بزرگ سانچی قدیمی ترین ساختار سنگی هند است و اصالتا به سفارش امپراتور آشوکای عظیم در قرن سوم پیش از میلاد ساخته شد. هسته ساختمان یک گنبد آجری است که روی مجسمه های بودا ساخته شده است. یک قرن بعد این گنبد با صفحات سنگی تا تقریبا دوبرابر اندازه اصلی اش گسترش یافت. بالای گنبد صاف شده و بر روی آن سه چتر واقع شده است.

11- پروژه عدن

پروژه عدن واقع در کورنوال، بزرگترین گلخانه دنیا است. ساخت این پروژه دو سال و نیم طول کشید و در سال 2001 درهایش را به روی عموم گگردد. پروژه عدن تحت سلطه دو ضمیمه بزرگ شامل گنبدهای به هم متصلی است که صندلی گونه های گیاهی سرتاسر دنیا است. ضمیمه اول مدل ساز محیط استوایی و دومی دارای محیط مدیترانه ای است. این گنبدها دارای صدها سلول شش و پنج گوش با قاب های فولادی است.

10- مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف الله که در قرن 16 در اصفهان ساخته شده، یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است. برخلاف مسجد شاه، اینجا به عنوان مسجدی خصوصی برای خانواده سلطنتی ساخته شده بود. به همین دلیل، این مسجد مناره ای ندارد و اندازه اش کوچکتر است. به دلیل گنبد زیبا و عریض اش، اغلب در طول تاریخ، از مسجد شیخ لطف الله به عنوان مسجد گنبد دار نام برده شده است.

9- ریشستاگ (Reichstag)

ریشستاگ در اصل سال 1894 برای پاسخ دادن به احتیاج امپراتوری آلمانی تازه متحد شده به یک ساختمان مجلسی بزرگتر ساخته شد. معمارش، پاول والوت قصد داشت که ریشستاگ یادآور قصر رنسانسی باشد. در سال 1933 این ساختمان به شدت در آتش سوزی که توسط کمونیست های هلندی به پا شد، شدیدا آسیب دید. پس از اتحاد دوباره آلمان این مکان تبدیل به محل دیدار مجلس مدرن آلمان، بوندستاگ شد. ریشستاگ در نتیجه بازسازی، دچار تغییرات قابل توجهی شده، مانند گنبد شیشه ای جدیدی که توسط معمار انگلیسی، نورمان فاستر طراحی شده است. گنبد دارای منظره 360 درجه ای از اطراف شهر برلین است.

8- سانتا ماریا دِل فیوره (Santa Maria del Fiore)

ساخت قصر سلطنتی سانتا ماریا دِل فیوره در سال 1296 به سبک گوتیک شروع و در سال 1436 به سرانجام رسید. این قصر کلیسای جامع زیبای فلورانس و نماد این شهر است. این قصر سلطنتی یکی از بزرگترین کلیساهای ایتالیا است و تا زمان مدرن، گنبد مشهورش بزرگترین گنبد دنیا بود. این بنا همچنان یکی از بزرگترین گنبدهای آجری دنیا است.

7- مسجد شاه

مسجد شاه (یا مسجد امام) در اصفهان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است. ساخت آن در سال 1611 شروع شد و شکوه جلالش بیشتر به دلیل زیبایی موزاییک های هفت رنگ و خطوط نستعلیق آن است. سلسله صفوی ساخت گنبد ایرانی رنسانسی را شروع کردند و گنبد مسجد شاه با ارتفاع 53 متر، بلندترین گنبد اصفهان بود. ویژگی شاخص گنبدهای ایرانی، موزاییک های رنگی آن است که خارج گنبدها را مانند داخل آنها می پوشاند.

6- گنبد سنگ

این گنبد که ساخت آن در اصل سال 691 پس از میلاد مسیح به سرانجام رسید، یکی از ابتداییترین موفقیت های معماری اسلامی است. این گنبد در بالای معبد ماونت، یکی از بزرگترین مکان های مذهبی دنیا واقع شده است. با وجود مفهوم مشترک شان، گنبد سنگ مسجد نیست، بلکه آرامگاهی است که در زیر سقف بلندش از یک سنگ مقدس حفاظت می نماید. احتمالا این گنبد شگفت انگیزترین ساختمان در شهر قدیم است که بالای آن با طلا پوشیده شده و از دور قابل رویت است. داخل این گنبد نیز پوشیده از سرامیک، موزائیک و خطاطی عربی زرق و برق دار است.

5- پانتئون

پانتئون در رم سال 126 پس از میلاد به عنوان معبدی برای خدایان رومی ساخته شد و از قرن 7 به عنوان کلیسای کاتولیک رومی مورد استفاده قرار گرفته است. معبد دارای گنبدی بتونی است که بخش بالایی آن باز است و این بخش از گنبد به چشم شهرت دارد. حدودا 2 هزار سال پس از ساخت این معبد، گنبد مشهور پانتئون هم چنین بزرگترین گنبد تقویت نشده دنیا است.

4- کلیسای سنت پیتر

ساخت کلیسای سنت پیتر در سال 1506 شروع و در سال 1615 به سرانجام رسید. معماران کلیسای سنت پیتر با الهام دریافت از گنبدهای مشهور پانتئون و دووموی فلورانس به دنبال راهکار های ساخت عظیم ترین گنبد مسیحیت بودند. در سال 1547 میکلانژ با در نظر دریافت معماری اصلی گنبد آن را دوباره طراحی کرد. گنبد سنت پیتر از کف کلیسا تا بالای صلیب روی آن، ارتفاعی حدود 136 متر دارد و بلندترین گنبد دنیا به شمار می رود.

3- مسجد ایاصوفیه

ایاصوفیه در استانبول که مربوط به قرن ششم است، در اصل کلیسای جامع قسطنطنیه بود که بعدا در قرن 15 با قرار دریافت شهر تحت سلطه عثمانی، تبدیل به مسجد شد. امروزه ایاصوفیه یک موزه است. گنبد عظیم (32 متر) که شاهکاری از معماری رومی است، فضایی را پوشانده که به مدت 1000 سال بزرگترین فضای سرپوشیده دنیا به شمار می رود.

2- تاج محل

تاج محل در آگرا آرامگاه بسیار عظیمی از مرمر سفید بین سال های 1632 و 1653 به فرمان امپراتور موقال، شاه دنیا و به یادبود همسر مورد علاقه اش ساخته شده است. شگفت انگیزترین ویژگی تاج محل گنبد مرمری آن است که مقبره درون آن را پوشانده است. ارتفاع آن حدود 35 متر و اندازه طول پایه همان اندازه است و با قرار دریافت بر روی یک ستون، برجسته شده است. بالای این گنبد مشهور با طراحی های گل های نیلوفر تزئین شده است.

1-کلیسای جامع سنت باسیل

کلیسای جامع رنگارنگ سنت باسیل بین سال های 1534 و 1561 توسط ایوان مخوف برای بزرگداشت تسخیر پایگاه های تاتار کازان و آستاراخان ساخته شد. طراحی ساختمان در معماری روسی همتایی ندارد و هیچ چیز مشابهی به آن را نمی توان در قرن ها سنت رومی شرقی ساخت کلیسا یافت. کلیسای جامع سنت باسیل دارای 9 گنبد پیازی است، نوعی گنبد که شکل غالب گنبدهای کلیساهای روسیه است.