خطر ابتلای دوباره بیماران بهبودیافته از کرونا چند درصد است؟، ICU میزبان 5 نفر از هر 100 بیمار کرونایی - بوستان گفتگو

گروه استان های خبرگزاری خبرنگاران ـ حسین بوذری؛ ویروس کرونا نخستین بار در دههٔ 1960 شناسایی شد، اما هنوز معین نشده است که همان بار اول از کجا سرچشمه گرفته بود.

ازآنجاکه این ویروس ها تاجی شکل هستند، آنها را کرونا نامیده اند. گاهی اوقات (نه اغلب مواقع)، ویروس کرونا می تواند بین انسان و حیوان مشترک باشد.

شیوه انتشار بیشتر ویروس های کرونا مشابه سایر ویروس های عامل سرماخوردگی است، یعنی از طریق افراد آلوده منتقل می شود؛ به این صورت که با سرفه یا عطسه در هوا پخش می شود و از طریق دست دادن، روبوسی، لمس سر و صورت فرد مبتلا و لمس اشیایی مانند دستگیره دری که افراد بیمار به آنها دست زده اند به دیگران سرایت می کند.

تقریباً هر فرد در طول زندگی اش حداقل یک بار (به ویژه در خردسالی) به عفونت ناشی از ویروس کرونا مبتلا می شود. شدت علائم آن از خفیف تا متوسط است و در برخی موارد ممکن است به بیماری های دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات الریه و برونشیت منجر شود.

در بسکمک از کشورها، ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا در فصول سرد سال (پاییز و زمستان) رایج است، اما هرکس در هر زمان ممکن است به آن مبتلا شود.

این ویروس ها بین حیوانات شایع هستند؛ اما فقط تعداد کمی از آنها بر انسان تأثیر می گذارند. به ندرت ویروس کرونا ممکن است تکامل یابد و از حیوان به انسان منتقل شود. دو نوع از ویروس های کرونای تکامل یافته مرس و سارس بودند که از حیوانات به انسان منتقل شدند و علائم آنها شدیدتر از ویروس های کرونای انسانی بود.

کووید 19 چگونه به وجود آمد؟

اوایل ژانویه 2020 سازمان بهداشت دنیای نوع جدیدی از این ویروس را شناسایی کرد. شیوع ویروس کرونای جدید 2019 که به اختصار 2019-nCoV نامیده می شود باز هم از چین شروع شده است. احتمالاً این ویروس هم به دلیل تماس با حیوانات آلوده یا خوردن شان در شهر ووهان به افراد منتقل شده است.

نخستین موارد آلودگی با این ویروس که شباهت زیادی به ویروس ذات الریه دارد، در ووهان چین در تاریخ 31 دسامبر 2019 گزارش شد و به تدریج مردم بیش از 200 کشور دنیا از جمله ایران را آلوده کرد.

خبرنگار خبرنگاران برای بررسی چگونگی فرایند شیوع ویروس کرونا و میزان خطر آن و نحوه پیشگیری از شیوع کووید-19 مصاحبهیی را با ابوالفضل مظفری فوق تخصص ریه ترتیب داده است که مشروح این مصاحبه در پی می آید:

خبرنگاران: آقای دکتر ابتدا بگویید کووید-19 چیست و چگونه بروز و ظهور پیدا کرد؟

مظفری:کووید-19 یک بیماری ویروسی تنفسی است که سپتامبر 2019 در چین بروز کرد. علت بروز این ویروس هم انتقال از راه تنفس حیوانات به انسان بود، به طوری که در ووهان چین با یک جهش از خفاش به انسان منتقل شد و چون سیستم دفاعی انسان با این ویروس آشنایی نداشت، به همین دلیل سریعاً منتشر شد و عوارض زیادی بر جای گذاشت.

خبرنگاران: درباره علائم ویروس کووید-19 در بدن انسان ها توضیح دهید. آیا درست است که افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دچار عارضه های کبدی شوند؟

مظفری: عارضه اصلی کرونا ریوی و تنفسی است نه کبدی. به عبارت دیگر اگر شما 100 مریض کرونا داشته باشید، اغلب خبرنگارانن تنگی نفس ندارند؛ بلکه از علائمی ازجمله سرماخوردگی مانند تب، سرفه، گلودرد و خستگی رنج می برند، شاید 20 درصد این افراد ممکن باشد علائم تنگی نفس شدید و کاهش اکسیژن خون داشته باشند.

یکی از دلایلی که ویروس کرونا به بسکمک از کشورها سرایت کرد، این بود که شبیه علائم سرماخوردگی بود و بیماران فکر می کردند با مصرف چند قرص و استراحت بهبود پیدا می کنند و می توانند در جامعه به فعالیت های روزمره خود ادامه دهند، به همین دلیل این ویروس انتقال یافت و بسکمک از مردم را درگیر کرد.

چند درصد بیماران کرونایی دچار عارضه ریوی می شوند؟

بسکمک معتقدند ویروس کرونا ابتدا علامتی ندارد و به طور متوسط یک تا دو روز قبل از شروع علائم قدرت انتقال به دیگران را دارد، یعنی بیمار متوجه بیماری خود نیست، درحالی که آن را به دیگران منتقل می کند. حتی در مقالات جدید عنوان می کنند که تا 30 درصد بیماران کرونایی حتی هیچ علامتی از این بیماری ندارند. یعنی فرد کرونا دارد و به راحتی به دیگران منتقل می کند و تا خاتمه نیز علامتی از این شخص ظاهر نمی شود.

خبرنگاران: به عارضه های ویروس کرونا اشاره کردید. فکر می کنید چند درصد ممکن است این ویروس ریه بیماران را درگیر کند؟

مظفری: به نکته خوبی اشاره کردید. درگیری ریوی در حدود 20 درصد بیماران اتفاق می افتد و پنج درصد نیز(یعنی یک چهارم از 20 درصد) عوارض خیلی شدید تنفسی پیدا کرده و کارشان به ICU کشیده می شود. یعنی اگر 100 مریض کرونایی داشته باشیم، 20 نفر از خبرنگارانن به بیمارستان نیاز پیدا می کنند و از آن 20 نفر، 15 نفر در بخش های معمولی بیمارستان بستری می شوند و کار پنج نفر نیز به ICU کشیده می شود.

آمار مبتلایان به ویروس کرونا بسیار بیشتر از این حرف هاست. یعنی افراد مبتلا به کووید ـ 19 بر اثر تست کرونا درمان خود را شروع کرده اند و رقم واقعی کرونا بالاتر از اینهاست.

خبرنگاران: آقای دکتر شما از همه بیماران خود تست کرونا می گیرید؟

مظفری: خیر. بیمارانی که به مطب مراجعه می کنند، اغلب نیازی به ارجاع به بیمارستان ندارند و فقط تست کرونا برای افرادی انجام می شود که بستری هستند یا برای کارکنان کادر درمانی این امر صورت می گیرد. به این دلیل است که می گویم میزان واقعی کرونا خیلی خیلی بیشتر از این حرف هاست.

در حقیقت موارد قطعی کرونا که وزارت بهداشت اعلام می کند بیمارانی هستند که تست کرونای خبرنگارانن مثبت شده است.

تست کرونا چون در بیش از 90 درصد افراد انجام نمی شود، رقم واقعی معین نیست. نکته دیگر اینکه تست کرونا حساسیت خیلی بالایی ندارد، به طوری که حساسیت تست کرونا فقط 50 تا 60 درصد است. به همین دلیل تست بسکمک از بیماران با علائم کرونا حتی اگر منفی شود نیز مراعات کنند.

خبرنگاران: برگردیم به سؤال قبلی. اینکه پرسیدم ممکن است عارضه کبدی در بیماران کرونایی ظاهر شود به این دلیل است که طبق گفته پزشکان شواهد نشان می دهد مبتلایان به کرونا که علائم بیماری شدیدتری دارند، اختلال عملکرد کبدی بالاتری نیز دارند و نقص در عملکرد کبد در افراد مبتلا به کرونا شایع است.

مظفری: عارضه کبدی در موارد خیلی شدید ممکن است بروز کند. مواردی که سرپایی هستند غالباً عارضه کبدی بر جای نمی گذارد، بیمارانی که درگیری شدید ریوی دارند، هم زمان هم مسائل کلیوی در آنها شایع است، هم مغزی و هم کبدی.

خبرنگاران: ظاهراً کلیه بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرد. درست است؟

مظفری: آسیب کلیه بیشتر در بیمارانی مشاهده می شود که بستری هستند و در افراد سرپایی این مورد وجود ندارد. اگر ریه درگیر نشود، معمولاً ارگان دیگری درگیر نمی شود.

خبرنگاران: راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا را بگویید. مردم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کووید-19 چه اقدامی انجام دهند که مؤثر باشد؟

مظفری: مهم ترین راهکار برای کنترل بیماری کرونا نخست شناسایی بیماران است. آگاهی مردم نیز تأثیر زیادی در کنترل این ویروس دارد. معتقدم هرکس دچار علائم سرماخوردگی شد باید فکر کند که کرونا دارد و این به آن معنا نیست که مردم نگران باشند.

کووید-19 چند روز میهمان بدن بیماران است؟

کرونا بیماری است که اگر در وهله نخست شناسایی شود، اغلب بیماران به خصوص افرادی که در گروه های پرخطر نیستند، یعنی بیماری قلبی، مغزی، کلیوی، کبدی یا دیابت کنترل شده و سرطان ندارند و داروهای شیمی درمانی استفاده نمی کنند، هیچ نگرانی نداشته باشند که غالب بیماران از این دسته هستند.

بیشتر بیمارانی که به ما مراجعه می کنند به سرماخوردگی معمولی دچار شده اند. دوباره تکرار می کنم فردی که علائم سرماخوردگی دارد، حتماً در قرنطینه باشد و استراحت کند. سپس اگر خواست می تواند تست کرونا بدهد؛ اما باید در خانه مجزا باشد، دیگران از او دوری کنند، دستکش پوشیده و از ماسک استفاده کنند.

بیماری کرونا با هپاتیت و ایدز متفاوت است و بعد از دو هفته از بدن فرد بیمار خارج می شود، یعنی اگر فرد مبتلا به کرونا دو هفته با دیگران تماس نداشته باشد، معمولاً دیگر ناقل نیست.

دیگر راه کاهش ابتلا به ویروس کرونا رعایت فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در فضاهای بسته است (نه در فضای باز). به عنوان مثال در پارک، ماشین شخصی نیازی به دستکش و ماسک نیست؛ اما در تاکسی یا اتوبوس و مکان های بسته بهتر است از ماسک استفاده شود.

نکته دیگر این است که اگر افراد دورکاری انجام دهند، می توانند به این موضوع کمک کنند و باید به این فکر باشیم که ما تا چند ماه دیگر باید با کرونا دست وپنجه نرم کنیم. درست است که شدت بیماری کم شده، اما باید رعایت کنیم تا هرچه زودتر از شرّ این بیماری رها شویم.

خبرنگاران: آقای دکتر مدت ماندگاری ویروس کووید-19 در بدن واقعاً چند روز است؟

مظفری: آمارها مختلف است. از پنج روز تا یک ماه و این به شدت بیماری وابسته است. به عنوان مثال بیمارانی که علائم کمتری دارند، مدت انتقال بیماری کمتر است؛ اما اگر کسی به دلیل شدت بیماری به بیمارستان رفته، مدت انتقال قاعدتاً بیشتر است؛ چراکه مقدار ویروس در بدن وی بیشتر است.

به طور متوسط ماندگاری ویروس کرونا در بدن دو هفته است. به عنوان مثال افرادی هستند که به هیچ عنوان این ویروس را جدی نمی گیرند و به راحتی در خیابان قدم می زنند و در نقطه مقابل افرادی، هنوز که هنوز است در قرنطینه خانگی هستند و از منزل بیرون نیامده اند و فکر می کنند که مبتلا هستند.

خبرنگاران: به هر صورت باید حد تعادل را حفظ کرد.

مظفری: بله.باید تعادل را رعایت کنیم و حتی برای بیماران دو هفته قرنطینه کافی است. به افرادی که دارای علائم سرماخوردگی هستند و تست کرونای خبرنگارانن منفی شده نیز بارها توصیه کردیم که حداقل باید دو هفته از دیگران فاصله بگیرند و دوری کنند؛ نه اینکه به قرنطینه بفرایند.

خبرنگاران: به نظر شما کووید-19 چه مدت ممکن است در کشور ما یا کشورهای دنیا بماند؟

مظفری: بستگی به انسان ها دارد. درصورتی که موارد بهداشتی را رعایت کنیم مطمئناً زودتر از بین می رود، اما اگر بخواهیم دوباره فعالیت های خود را در جامعه بدون استفاده از ماسک و دستکش از سر بگیریم، این ویروس حالا حالاها با ماست و احتمال می دهم کووید-19 احتمالاً تا اوایل تابستان میهمان ما خواهد بود.

خبرنگاران: آیا ابتلا به ویروس کووید-19 و بهبودی موجب مصونیت بدن فرد مبتلا می شود یا امکان ابتلای دوباره به این ویروس وجود دارد؟

مظفری: سؤال دشواری پرسیدید. این به خیلی از فاکتورها بستگی دارد؛ از جمله پاسخ ایمنی بدن. غالب افراد مصونیت دارند و شانس ابتلای مجدد خیلی کم است. یعنی کسی که یک بار به کرونا مبتلا می شود شانس ابتلای مجدد وی کمتر از پنج درصد است؛ بنابراین کسانی که مبتلا شده اند مقداری خیال شان راحت تر است که مبتلا نمی شوند؛ اما این به آن معنی نیست که بی تفاوت از کنار این ویروس عبور کنند.

خبرنگاران: آقای دکتر اگر صحبت خاصی مانده می شنویم.

مظفری: امیدوارم مردم پیروز باشند و با همکاری و همدلی هرچه زودتر از شرّ ویروس کرونا رها شویم.

خبرنگاران: از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید از شما سپاسگزارم.

مظفری: من هم از شما و همکارانتان در خبرگزاری خبرنگاران تشکر می کنم.

4078/4062/