اهالی این روستا انگشت ندارند! ، گَرگَر همچنان فاجعه می آفریند - بوستان گفتگو

خبرنگاران آنلاین - پروانه بندپی: گَرگَرها سال هاست که جان روستاییان زاگرس نشین را می گیرد و در برترین حالت اگر زنده بمانند، انگشتان دست آنها را قطع می نماید. بیش از 100 نفر از اهالی حاشیه نشین رودخانه کشکان که گفته می گردد بیشترشان ساکن روستای ابراهیم آباد پلدختر هستند، طی سال های گذشته به دلیل استفاده از گرگر، انگشتان دست خود را از دست داده اند.

گَرگَر، وسیله ای بسیار ابتدایی، شبیه به یک تله کابین است که روی یک سیم فلزی نصب شده و به دو طرف آن قرقره ای وصل شده است و روستاییان و عشایر برای عبور از رودخانه از آن استفاده می نمایند. روستاییان و عشایر حوزه زاگرس به ویژه در لرستان و کهگیلویه و بویراحمد به طور طبیعی در کنار رودخانه ها سکونت گزیده اند و به دلیل کوهستانی و پرشیب بودن این منطقه ها، رودخانه ها اغلب خروشان هستند و روی همه پل بنا نشده و بنابراین اهالی به اجبار از گرگر استفاده می نمایند. استفاده از گرگر همواره هم بی خطر نیست و خطر قطع انگشتان و نیز خطر سقوط به داخل رودخانه را در پی دارد.

آخرین مورد، سقوط 5 نفر از اعضای یک خانواده الیگودرزی به داخل رودخانه بود که منجر به مرگ 3 نفر از آنها ازجمله یک کودک شد. روز 11 بهمن سال جاری 5 نفر از اعضای یک خانواده ساکن روستای سرتنگ برزه الیگودز که قصد رفتن به مراسم عروسی را داشتند، زمانی که با گَرگَر به آن سوی رودخانه می رفتند، به دلیل پوسیدگی و پارگی سیم گرگر به داخل آب سقوط کردند و 3 نفر از آنها (پدر، مادر و پسر 9ساله) جان خود را از دست دادند.

بیشترین گرگرها در استان های لرستان و کهگیلویه وبویراحمد و بعد خوزستان و چهارمحال و بختیاری وجود دارد که محل تردد خانواده های عشایری و روستاییان است. بیشترین گرگرهای لرستان نیز در شهرستان الیگودرز وجود دارد. طبق گفته خبرنگار محلیِ الیگورز، این شهرستان به تنهایی 18 گرگر دارد که مردم برای تردد از رودها از آنها استفاده می نمایند. ارتفاع بعضی از این گرگرها به 30 متر از سطح رودخانه می رسد و طول بعضی از آنها 170 متر است. بیشترین خانواری که از این گرگرها استفاده می نمایند، 1000 خانوارند.

گرگرها تنها ظرفیت 2 سرنشین را دارند، نه بیشتر/ دلیل قطع انگشتان دست اهالی

ایمان خسروی، فرماندار الیگودرز در تبادل نظر با خبرنگاران آنلاین می گوید: 18 گرگر در شهرستان الیگودرز داریم اما شهرهای دیگر استان هم دارند. مثلا پلدختر. مشکل این است که گرگرها بیشتر وسیله تردد عشایر است، نه روستاییان. به همین خاطر ساختن پل روی این رودخانه ها توجیه مالی ندارد. چراکه ساخت هر پل بتنی 1.5 تا 3 میلیارد تومان هزینه می برد.

خسروی می گوید: ما درمجموع 19 گرگر در شهرستان الیگودرز داریم که 18 گرگر را سازمان امور عشایر نصب نموده و یکی از آنها را افراد محلی نصب نموده اند. گرگری که 5 عضو خانواده روستایی از آن سقوط کردند و 3 نفرشان غرق شدند، همانی بود که محلی ها نصب کردند که استانداردهای اولیه را هم نداشت. درضمن گرگرها فقط ظرفیت 2 سرنشین را دارند، اما در آن گرگر که 11 بهمن سقوط کرد، 5 نفر همزمان سوار شدند! درضمن 700 - 800 متر پایین تر از آن نقطه که این خانواده از گرگر استفاده کردند، یک پل وجود دارد. اما اینها کمی کاهلی و بی احتیاطی کردند و احتمالا فکر کردند که کل مسیر رفت و برگشت شان 2 کیلومتر است و نمی صرفد از پل پایین استفاده نمایند. درواقع خواستند میانبر بزنند که این اتفاق تلخ رخ داد.

او گفت: البته غیر از این مورد اخیر، تا الان به دلیل استفاده از گرگر جان خیلی از روستاییان به خطر افتاده است؛ تعدادی از آنها فوت نموده اند و تعدادی دیگر هم انگشت شان قطع شده است.

فرماندار الیگودرز می گوید: بیشتر کسانی که برای عبور از رود از گرگر استفاده می نمایند، نیمه کوچ رو هستند. اینها چند ماه از سال در خانه های خود ساکن می شوند و چند ماه هم کوچ می نمایند و به منطقه ای دیگر می روند. یعنی مثل عشایر نیستند که چادر بزنند و در چادر سکونت داشته باشند؛ ییلاق و قشلاق می نمایند. درضمن اینها در ارتفاعات خیلی بالا و منطقه ها صعب العبور ساکن هستند که برای آن منطقه ها جاده کشیده نشده است. اگر جاده مناسب وجود داشت، لازم نبود از گرگر استفاده نمایند.

خسروی درباره قطع انگشتان دست اهالی به دلیل استفاده از گرگر هم می گوید: یک جاهایی از مسیر رودخانه شیب ندارد و برای این که گرگر دور بگیرد، یکی از سرنشینان باید بلند بگردد و دستش را به سیم بگیرد، اما اگر فرد این قدرت را نداشته باشد که کابل را محکم به عقب بکشد، دستش جا می ماند و می گیرد به کابل و یک یا چند انگشتش قطع می گردد.

تنها راه حل، جایگزین کردن پل های معلق است

فرماندار الیگودرز با تاکید بر اینکه تنها راه حلی که برای حل مساله گرگرها به فکر ما می رسد، این است که پل های معلق را جایگزین آنها کنیم و راه دیگری ندارد، می گوید: حدود 8 ماه پیش شخصا به ملاقات رئیس سازمان مدیریت بحران کشور رفتم و ایشان دستور هم دادند اما در این میان درگیر سیل و بحران پشت بحران شدیم و نشد آن طور که باید، موضوع را پیگیری و دنبال کنیم. اما الان با چند خیّر صحبت نموده ایم و به علاوه، بنیاد علوی و ستاد اجرایی امام هم پای کار آمده اند و قول هایی داده اند و امیدوارم از اردیبهشت بتوانیم بودجه بگیریم و ساخت پل های معلق را آغاز کنیم. پل معلق، کابلی است و دربرابر سیل و طوفان مقاوم و محکم است و در ارتفاع بالا ساخته می گردد. فقط هم برای تردد مردم و دام ها است.

این مسئول می گوید: خوشحالم که رسانه ها دارند موضوع گرگرها را پیگیری می نمایند و اگر پیگیری ها جدی و پیاپی باشد، یک کمپین راه می اندازیم و این وسیله ابتداییِ پرخطر را برای همواره جمع می کنیم.

الیگودرز 18 گرگر دارد/ روستاهایی داریم که اهالی بعد از 2 روز پیاده روی، تازه به رود بدون پل می رسند

عباس حسین عربستانی، فعال رسانه ای و از خبرنگاران محلی الیگودرز هم درباره گرگرها به خبرنگار ما می گوید: روستای سرتنگ که 5 نفر از اهالی آن از گرگر سقوط کردند، تا جاده فاصله زیادی ندارد. حدود 5 کیلومتر با روستای لانه شاهی فاصله دارد و اگر 5 کیلومتر برای اهالی جاده بکشند، لازم نیست از گرگر استفاده نمایند. اما ما روستاهایی داریم که به دلیل نداشتن جاده، اهالی مجبورند حدود 2 روز پیاده روی نمایند تا تازه به رودخانه برسند و از طریق گرگر بتوانند از رود عبور نمایند.

عربستانی می گوید: روستاییان بیشتر برای انجام بعضی خریدهای خود سوار گرگر می شوند یا وقتی می خواهند به شهر (شهر الیگودرز) بروند. حجم و شتاب آب رودهای لرستان هم زیاد است و بدون گرگر نمی گردد از رود عبور کرد. پلی هم که نیست.

او می گوید: استفاده از گرگر رایگان است و کرایه ای نیست. بعضی از گرگرها مورد استفاده اهالی چند روستا هستند. بعضی از این روستاها جمعیت کمی دارند. بعضی از آنها فقط 5 خانوار دارند. بعضی از روستاها مثل سرتنگ هم بیش از 50 خانوار دارند. اینها تمام زندگی و کار و مدرسه شان در روستا است و دولت یا باید اینها را در منطقه ای دیگر سکونت بدهد یا برایشان پل معلقی چیزی ایجاد کند تا عبور از رود هزینه جانی برایشان نداشته باشد یا منجر به قطع انگشتان آنها نگردد.

به گفته این فعال رسانه ای، شهرستان الیگودرز 18 گرگر دارد که مردم برای تردد از رودها از آنها استفاده می نمایند. ارتفاع بعضی از این گرگرها به 30 متر از سطح رودخانه می رسد و طول بعضی از آنها 170 متر است. بعضی از این گرگرها برای استفاده جمعیت چندین روستا استفاده می شوند. بیشترین خانواری که از این گرگرها استفاده می نمایند، 1000 خانوارند که ساکن روستاهای دهستان ماهرو واقع در بخش ماهرو هستند و کمترین خانوارهای بهره بردار از گرگرها هم در روستاهای دهستان پشتکوه واقع در بخش ذلقی سکونت دارند و شامل 20 خانوار می شوند. این 18 گرگر روی رودهای محک، بختیاری، رود بختیاری و ذالکی، رودخانه محلی و رود ذالکی ساخته شده اند و قدمت بعضی از این گرگرها به چندین سال می رسد.

عربستانی با بیان این که الیگودرز 190 روستا دارد، به محرومیت های این شهرستان اشاره می نماید و می گوید: الیگودرز از نظر جغرافیایی گسترده است و با دزفول، اندیمشک، مسجدسلیمان و خرم آباد هم مرز است. تا دورترین روستای الیگودرز حدود 9 ساعت با خودرو راه است. بعضی از روستاهای دور هم که صعب العبورند یا جاده ندارند و زیاد هم هستند در الیگودرز، باید دو سه روز پیاده بروید تا به روستای مورد نظر برسید. مثلا روستای مرگ سر در مقایسه با دیگر روستاهای الیگودرز، از دسترس دورتر است. البته از آن طرف به خرم آباد خیلی نزدیک است اما مساله این است که روستاهایش جاده ندارند و نزدیکی به خرم آباد عملا به دردشان نمی خورد و به کار نمی آید. بعضی از روستاهای مرگ سر هنوز برق ندارند، مدارسی هم اگر داشته باشند، مدارس کانکسی است. گرگرها هم که سال ها است مساله مردم روستانشین است و هنوز برطرف نشده است.