همه چیز درباره چیچن ایتزا مکزیک
به گزارش بوستان گفتگو، در ادامه با بعضی از سازه های موجود در چیچن ایتزا و انگیزه ساخت آن ها آشنا خواهیم شد.
ال کاستیلو (El Castillo)، هرم کوکولکان (Kukulkan)
کوکولکان، خدای اساطیری سرخپوستان آمریکای مرکزی که به معنای مار بالدار است که در بین اقوام تولتک و آزتک به عنوان Quetzalcoatl شناخته می گردد. معبد کوکولکان، عظیم ترین و مهم ترین سازه مذهبی و تشریفاتی در چیچن ایتزا است. اسپانیایی ها آن را ال کاستیلو به معنای قصر نامیده اند. با این حال این هرم هیچ شباهتی به قصر ندارد و در واقع هرمی است که برای مقاصد مذهبی و مشاهدات نجومی ساخته شده است.
اگر علاقمند به سفر با بهترین تور ارزان مکزیک هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم تور مکزیک از مکزیکوسیتی و کانکون دیدن کنید و بهترین تجربه سفر را داشته باشید.
این هرم با ارتفاع 27 متر بین قرن یازدهم تا سیزدهم، درست روی فونداسیون معابد قبلی ساخته شده است. معماری معبد به نحوی است که اطلاعات خاصی با توجه به تقویم مایایی را رمزگذاری می نماید و به لحاظ جهت گیری، انقلابین و اعتدالین را نشان می دهد. هر جهت از این سازه چهاروجهی دارای پلکانی با 91 پله است که در مجموع با پله های قرار گرفته در سکوی بالایی بنا، به تعداد روزهای سال، یعنی 365 پله دارد.
تمدن های مایای در فواصل مشخص اهرام عظیم تری روی هرم های قبلی می ساختند که معبد کوکولکان نیز یکی از همین نمونه ها است. در اواسط دهه 1930، دولت مکزیک هزینه عملیات حفاری در هرم را متقبل شد. بعد از چندین بار کوشش ناموفق، آن ها توانستند پلکانی زیر وجه شمالی هرم پیدا نمایند. با ادامه حفاری ها آن ها پی بردند که معبد دیگری زیر معبد فعلی مدفون شده است. درون اتاق معبد، یک مجسمه چاک مول (Chac Mool) قرار داشت. این مجسمه انسانی را نشان می دهد که به پشت و به حالت خمیده خوابیده، سرهایش بالا قرار داد و به یک طرف چرخیده است و یک سینی را روی شکم خود نگه داشته است.
هنوز معنا و مفهوم این مجسمه و نحوه قرارگیری آن ناشناخته باقی مانده است. تختی به شکل پلنگ و به رنگ قرمز با خال هایی از یشم جواهر نشان شده نیز در این اتاق کشف شد. پس از نصب میله ها و گیت های مخصوص، به گردشگران اجازه داده شد تا وارد معبد شوند و از این تخت و مجسمه بازدید نمایند. اما در سال 2006 تونلی که به اتاق معبد می رسید بسته و ورود گردشگران ممنوع شد و بعد از آن تنها باستان شناسان می توانند از داخل اتاق بازدید نمایند.
پلکان وجه شمالی هرم، اصلی ترین راستا مقدسی بود که به بالای هرم می رسید. هنگام غروب در اعتدال بهاری و پاییزی، تابش نور آفتاب به تراس های پلکانی هرم، سایه شگفت انگیز و مختصری را تشکیل می داد که در کناره های پلکان شمالی به نمایش در می آمد. خطی دندانه دار متشکل از چندین مثلث ایجاد می شد که ظاهر یک مار بلند را القا می کرد که در نهایت به مجسمه سنگی سر کوکولکان (مار بالدار) در پایین پلکان می رسید. در کنار سر کوکولکان، درگاهی بود که به یک پلکان داخلی راه داشت. این پلکان نیز به معبد کوچکی می رسید که مجسمه چاک مول در آن قرار گرفته بود.
مطالعات اخترباستان شناسان نشان می دهد سایر سازه های موجود در چیچن ایتزا نیز دارای هم ترازی های نجومی فوق العاده ای هستند. یکی از این بناها، رصدخانه کاراکول (Caracol) است که موقعیت های کلیدی سیاره زهره را نشان می دهد.
چشمه یا آبگیر عظیم (Grand Cenote)
یوکاتان شمالی خشک است و هیچ رودی در سطح زمین ندارد. تنها منبع آب، گودال های آبگیر طبیعی تحت عنوان سنوت هستند. بعضی از آن ها کوچک و بعضی از آن ها مثل دو آبگیری که در چیچن ایتزا قرار دارند، عظیم هستند. در میان دو آبگیر چیچن ایتزا، آن که عظیم تر است با عنوان Cenote Sagrado یا سنوت مقدس شناخته می گردد و مشهورتر است.
قوم مایا اشیای قربانی یا حتی انسان ها را به منظور پرستش چاک (Chaac)، خدای باران در اساطیر مایا، به داخل این آبگیر می انداختند. زمانی که باستان شناسان این آبگیر قربانی را آنالیز کردند، قربانی های مختلفی در آن پیدا کردند. از اسکلت انسان گرفته تا یشم حکاکی شده، اشیای سفالی، صنایع دستی طلا و نقره. قوم مایا این آبگیر را دریچه ای به جهانی دیگر می دانستند و اعتقاد داشتند که قربانیان با ورود به این جهان به تکریم چاکمول می پردازند.
رصدخانه کاراکل (Caracol)
رصدخانه چیچن ایتزا El Caracol نام دارد که در زبان اسپانیایی به معنای حلزون است. دلیل این نام گذاری این است که پلکان داخلی این بنا، به شکل مارپیچ رو به بالا شبیه به صدف حلزون است. بنای اولیه احتمالا در دوران گذار اواخر قرن نهم ساخته شده است که شامل یک سکوی مستطیل شکل عظیم با پلکانی در وجه غربی آن بوده است.
یک برج گرد 14 متری بالای این سکو قرار داشته که شامل یک بدنه توخالی در قسمت پایین، دو گالری دایره ای و یک پلکان مارپیچ در قسمت مرکزی و یک اتاق رصد در بخش بالایی بوده است. این رصدخانه چندین بار در زمان خود بازسازی شده است. این بازسازی ها به منظور دقیق تر کردن اندازه گیری ها و محل قرارگیری آن انجام می گرفته است. پنجره های کاراکول در راستای جهت های اصلی و فرعی قرار داشته اند و از آن ها برای رصد حرکات سیاره زهره، خوشه پروین یا ثریا، خورشید، ماه و سایر اجرام آسمانی استفاده می کردند.
محوطه بازی
چیچن ایتزا به محوطه بازی عظیمش نیز شهرت دارد که دارای حلقه های سنگی با ارتفاع 6 متر روی دو تا از دیوارهای آن است. در این زمین بازی هیچ ناپیوستگی بین دیوارها نیست و سقف ندارد و سرباز است. در اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی زمین، معابدی وجود داشته که احتمالا از آن ها برای برگزاری مراسم سنتی در روز اجرای بازی ها استفاده می کردند.
گروه های مختلفی در سراسر آمریکای مرکزی، در زمین های بازی مشابهی انواع مختلفی از بازی های توپی را اجرا می کردند. با توجه به نقاشی های موجود منابع مختلف بازیکنان باید این توپ ها را نگه می داشتند و زمانی که آن را از حلقه سنگی رد می کردند امتیاز کسب می کردند.
در اطراف زمین نیز صندلی های ویژه ای در نظر می گرفتند که به نظر می رسد این قسمت ها به منظور نگه داشتن توپ در داخل زمین ساخته شده اند. روی این بخش ها، تصاویر برجسته ای از جشن های پیروزی حکاکی شده است. یکی از صحنه هایی که به تصویر کشیده شده، صحنه گردن زدن یکی از بازیکنان در مرکز زمین است در حالی که سایر بازیکنان در حال مشاهده این منظره هستند. این تصویر دراماتیک نه تنها خطرات و خشونت های این بازی را به نمایش می گذارد بلکه اهمیت و تقدس این بازی ها را نزد قوم مایا نشان می دهد.
در گذشته تصور می شد که بازندگان بازی همگی محکوم به مرگ بودند اما محققان نظریه های دیگری را در این زمینه ارائه نموده اند. بعضی معتقد هستند که کاپیتان تیم برنده، به عنوان قربانی انتخاب می شده است. چرا که او با پیروزی تیمش لیاقت قربانی شدن برای خدایان را یافته بود.
این بازی ها علاوه بر اینکه برای ورزش و شرط بندی برگزار می شده، دارای اهمیت مذهبی زیادی نیز بوده است.
یکی دیگر از نکات قابل توجه و شگفت انگیز در این زمین بازی و معبد کوکولکان خاصیت صوتی عجیبی است که وجود دارد. این زمین بازی 166 متر طول و 68 متر عرض دارد. با این حال اگر کسی در انتهای زمین به آرامی کلامی را زمزمه کند در طرف دیگر زمین به سادگی قابل شنیدن است. هر صدایی که در مرکز زمین ایجاد گردد، 9 پژواک واضح خواهد داشت. بازدیدنمایندگان نیز این شگفتی صوتی در معبد کوکولکان را تایید نموده اند. آن ها می گویند صدای دست زدن در این معبد بازتابی شبیه به همهمه پرنده ای تحت عنوان Quetzals دارد که بی ارتباط با نام هرم و کوکولکان نیست که Quetzalcoatl نامیده می گردد.
گردشگری در چیچن ایتزا
چیچن ایتزا با کتاب ماجراهای سفر در یوکاتان نوشته جان لیوید استفان و فردریک کاتروود در سال 1843 به مردم معرفی گردید. این کتاب ماجرای بازدید استفان از یوکاتان و شهرهای مایایی از جمله چیچن ایتزا را بازگو می نماید.
Fernando Barbachano Peon کسی بود که اولین کسب و کار گردشگری رسمی در یوکاتان را در اوایل دهه 1920 راه اندازی کرد. در سال 1944 او تمامی این منطقه را خریداری کرد و هتلی در آنجا ساخت. همین اقدامات وی انگیزه ای برای گسترش گردشگری در میان بقایای شهر مایایی چیچن ایتزا شد.
در سال های 1961 و 1967 کوشش هایی برای کشف اشیای موجود در آبگیر مقدس انجام شد. هزینه اولین مورد تحقیقات توسط نشنال جئوگرافیک و هزینه دومین سفر به وسیله سرمایه گذاری های خصوصی تامین شد. مؤسسه ملی مردم شناسی و تاریخ مکزیک (INAH) بر هر دو پروژه نظارت می کرد.
امروزه بقایای شهر چیچن ایتزا، جزء اموال ملی محسوب می شوند و موسسه ملی مردم شناسی و تاریخ مکزیک بر آن نظارت می نماید. با این حال، مالکیت شخصی زمین های این منطقه در اختیار خاندان Barbachano است.
در دهه 1980، هزاران بازدید نماینده در روز اعتدال بهاری در این مکان جمع می شدند تا نمایش نور و سایه و تشکیل ظاهر مار روی معبد کوکولکان را از نزدیک ببینند.
در سال های اخیر، INAH که وظیفه مدیریت این مجموعه را بر عهده دارد بازدید از آن را برای عموم مردم ممنوع نموده است. با این حال گردشگران می توانند در اطراف آن قدم بزنند اما اجازه ورود به محدوده، بالا رفتن از هرم و بازدید از داخل اتاق آن را ندارند.
چیچن ایتزا که میراث جهانی یونسکو نیز هستند، دومین سایت باستان شناسی پربازدید در مکزیک به شمار می رود. نقشه بازمانده های چیچن ایتزا در نزدیکی این منطقه و در مراکز گردشگری در دسترس گردشگران است. شب ها، نمایش نور و صدا نیز برگزار می گردد. تورهای خصوصی و گروهی متعددی برای بازدید از این منطقه وجود دارد.
منبع: کجارو