عکسی از نگاه ایستگاه فضایی که چند پدیده زیبای جوی را نشان می دهد
به گزارش بوستان گفتگو، تصویری که به تازگی از دید فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی منتشر شده، پدیده های زیبای جوی شفق قطبی و هواتاب را در یک نما نشان می دهد.
این عکس کمی پیش از طلوع خورشید در ماه مارس، توسط یکی از خدمه ایستگاه بین المللی فضایی و طی مأموریت Expedition 62 زمانی که ایستگاه فضایی بین المللی بر فراز شبه جزیره آلاسکا در حال حرکت بود، ثبت شده است.
برای اینکه بیشتر به زیبایی این عکس پی ببرید باید با توجه به شرحات هر پدیده در آن دقیق شوید (برای دیدن عکس عظیم تر کلیک کنید). در این تصویر رنگ های خارق العاده ای دیده می گردد و ذرات ناشی از جو فوقانی زمین که به روش های گوناگون در تعامل هستند، دو پدیده کاملا متفاوت جوی را در این عکس ایجاد نموده اند. هرچند از نظر هنری بسیار جادویی به نظر می رسد اما از نظر علمی شرح ساده ای برای این پدیده وجود دارد.
نخستین پدیده، شفق قطبی است که به صورت هاله ای درخشان و سبز رنگ در سمت چپ تصویر دیده می گردد. شفق قطبی هنگامی رخ می دهد که ذرات باردار شده از بادهای خورشیدی به مغناطیس سپهر (Magnetosphere) که نوعی سپر مغناطیسی برای محافظت از زمین در برابر این ذرات است، برخورد می نمایند.
این ذرات باردار با گازهای جو مانند اکسیژن و نیتروژن مخلوط می شوند و رنگ هایی را ایجاد می نمایند که با عنوان شفق قطبی (Aurora) می شناسیم.
پس از برانگیخته شدن توسط بادهای خورشیدی، اتم های اکسیژن در بالاترین ارتفاع این انرژی اضافی را به صورت درخش قرمز آزاد می نمایند، در حالی که رنگ سبز بر اثر آزاد شدن انرژی توسط اکسیژن یا نیتروژن در ارتفاع های پایین تر صورت می گیرد.
شفق قطبی تنها یک بخش از این عکس است. اگر به میانه تصویر توجه کنید، نوار کم رنگ زرد و قرمزی را به صورت منحنی بالای سیاره مان می بینید. این پدیده هواتاب (Airglow) نام دارد و هرچند خفیف تر از شفق قطبی است اما به همان اندازه جالب توجه است.
برای درک پدیده هواتاب که با عنوان شب تابه (Nightglow) هم شناخته می گردد، باید به یاد بیاوریم که آسمان شب هرگز کاملا تاریک نیست؛ حتی زمانی که آلودگی نوری، نور ستارگان و پراکنش نور خورشید را به حساب نیاوریم. زیرا اتم ها زمانی که در حالت برانگیخته هستند از خود تابش دارند. برای نمونه، اکسیژن که در طول روز از هم جدا شده است، در شب انرژی اضافی خود را به صورت فوتون آزاد می نماید. مولکول های نیتروژن و همچنین واکنش بین اکسیژن و نیتروژن نیز در این درخشش نقش دارند.
فوتون های آزاد شده در این روش، همان طور که در عکس دوم دیده می گردد، به صورت سبز ظاهر می شوند اما گاهی نور زرد نیز در لایه ای پایین تر (حدود 80 تا 100 کیلومتری سطح زمین) رخ می دهد؛ چیزی که در این عکس تازه منتشر شده به خوبی معین است. شهاب ها در این لایه از جو می سوزند و اتم های سدیم را در هوا آزاد می نمایند. در نتیجه به این لایه، لایه سدیم گفته می گردد. اتم های سدیم برانگیخته، درخششی کاملا زرد ایجاد می نمایند.
علاوه بر این دو پدیده، طلوع خورشید نیز بر فراز زمین و از سمت دیگر باعث می گردد که لبه ی سیاره به رنگ آبی تیره دیده گردد. این پدیده به همان دلیلی رخ می دهد که آسمان در طول روز آبی است. زمانی که نور خورشید به جو برخورد می نماید، طول موج آبی (که یکی از کوتاه ترین طول موج هاست) پراکنده می گردد در حالی که طول موج های دیگر اغلب عبور می نمایند.
منبع: Science Alert
منبع: دیجیکالا مگ