احتمال سرطان زا بودن واکسنهای ژنتیکی، نقدی بر روش ساخت واکسن فایزر - بوستان گفتگو

وی با برشمردن نسل های مختلف واکسن در جهان به نوع ساخت واکسن نسل چهارم که به واکسن های ژنتیکی شهرت دارند گفت: واکسن های ژنتیکی که واکسن فایزر هم از این نسل است، با این منطق ساخته می گردد که پروتئین های سطحی ویروس وارد سازه هایی به نام وکتور یا پلاسمید گردد. از این وکتور در آزمایشگاه مولکولی به نام mRNA ساخته می گردد که واسطه ساخت پروتئین هاست.مولکول های mRNA به درون سلول رفته و آنجا دستور ساخت پروتئین های سطحی ویروس را صادر می کنند.

رسولی گفت: سیستم ایمنی می داند که پروتئین خارجی وارد بدن شده و سلول های پلاسمای خاصی که توانایی خنثی سازی این پروتئین را داشته باشند را پیدا کرده و در مقیاس وسیع تکثیر می نماید که در صورت ورود مجدد آن ها به بدن به سرعت آن ها را از بین ببرند. مشکل آنجاست که یک تغییر بسیار کوچک در سلول می تواند بسیاری از واکنش های درون سلول را از تعادل خارج کند و منجر به واکنش های جدید گردد. در بیشتر موارد سلول ها می توانند این تغییرات را مدیریت کنند و سلول را به حالت اول برگردانند اما در بعضی موارد این خارج شدن از تعادل واکنشی می تواند سلول را به سمت خودکشی، سرطانی شدن یا تغییر ماهیت عملکرد پیش ببرد.

رسولی در ارتباط با اینکه دانشمندان این احتمال را رد می کنند پاسخ می دهد که آنها برای اثبات ادعای خود تمامی سلول های تحت تأثیر واکسن mRNA قرار گرفته تمامی افرادی که برای تست های کارآزمایی های بالینی مورد آزمایش قرار گرفته اند را باید استخراج و توالی یابی کنند تا تعیین گردد که آیا قطعه ای از این واکسن وارد ژنوم میزبان شده است یا خیر. چون امکان انجام این آزمایش وجود ندارد، رد کردن این فرضیه با این قدرت و شدت کمی جای سوال دارد و مخاطب را مشکوک می نماید که آیا پشت پرده چنین ادعای غیر علمی منافعی نهفته است یا خیر.

وی اضافه نمود: پیش از این مباحثی درباره احتمال ناباروری و … درباره عوارض واکسن های نسل چهارم گفته شده بود اما مکانیسم احتمال ابتلاء به این گونه عوارض طرح نشده است و من سعی کردم بدون سوگیری و بدون در نظر دریافت مسائل سیاسی بگویم واکسن های نسل چهارم ممکن است به وسیله چه مکانیسم هایی دارای عوارضی مثل سرطان داشته باشند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده ترمیم زخم و بافت جهاد دانشگاهی ادامه داد: نسل چهارم واکسن ها که به واکسن های ژنتیکی معروف هستند و واکسن پر حرف و حدیث این روزها یعنی واکسن فایزر نیز از این نسل است، در واقع با این منطق ساخته می گردد که پروتئین های سطحی ویروس وارد سازه هایی بنام وکتور یا پلاسمید می شوند. سپس در آزمایشگاه از این وکتورها مولکولی موسوم به mRNA ساخته می گردد که در واقع واسطه ساخت پروتئین ها است. با تزریق این مولکول ها به بدن، پلی اتیلن گلیکول که همراه این مولکول ها هستند به mRNA اجازه ورود به درون سلول های بدن را می دهند.

وی مطرح نمود: در درون سلول ها این مولکول های mRNA با یاری دستگاه های ساخت پروتئین که در درون همه سلول های زنده وجود دارند (بنام ریبوزوم ها و tRNAها) دستور ساخت پروتئین های سطحی ویروس را صادر می کنند که بخشی از این پروتئین های ساخته شده با یاری یکسری از پروتئین های دیگر که مسئول نمایش پروتئین ها درون سلول به سیستم ایمنی هستند تا پروتئین های خارجی را شناسایی کنند، به سطح سلول ها رسانده می شوند.

رسولی اضافه نمود: اکنون سیستم ایمنی می داند که این پروتئین خارجی وارد بدن شده و سلول های پلاسمای خاصی که توانایی خنثی سازی این پروتئین را داشته باشند را یافته و در مقیاس وسیع تکثیر می نماید که در صورت ورود مجدد آن ها به بدن بسرعت آن ها را از بین ببرند. ظاهراً تا اینجا هیچ مسئله ای وجود ندارد منتها سوال اساسی اینجاست که این همه جنجال ایجاد شده بر علیه واکسن فایزر در سطح جهان و در بین متخصصان از کجا نشأت می گیرد.

این پژوهشگر بیوتکنولوژی گفت: یک تغییر بسیار کوچک در یک سلول می تواند بسیاری از واکنش های درون سلول را از تعادل خارج کرده و منجر به ایجاد واکنش های جدید گردد. در بیشتر موارد سلول ها قادرند این تغییرات را مدیریت کرده و سلول را به حالت اول باز گردانند. اما در بعضی از موارد این خارج شدن از تعادل واکنشی می تواند سلول را به سمت خودکشی، سرطانی شدن و یا تغییر ماهیت و عملکرد پیش براند.

وی ادامه داد: به همین دلیل است که می توان با وارد کردن حتی یک ژن یک سلول پوستی را به سلول قلبی یا عصبی تبدیل کرد! مکانیسم های تنظیمی درون سلولی به گونه ای طراحی شده اند که در صورت بروز هرگونه تغییر ناخواسته و خارج از کنترل، سلول به سمت خودکشی برود تا مسئله ای برای کل بدن به وجود نیاورد. از آنجا که جهش همیشه در همه سلول ها رخ می دهد در بعضی از سلول ها مکانیسم های تنظیم از کار افتاده و سلول خودکشی نمی نماید و راه را برای سرطانی شدن سلول هموار می نماید. بر طبق دانشی که تا کنون بشر از مکانیسم های سلولی بدست آورده تا این لحظه می توان 2 جهت مولکولی شناخته شده برای این بی نظمی های احتمالی متصور شد هرچند که ممکن است دلایل دیگری نیز برای صدمه به سلول های فرد گیرنده واکسن mRNA وجود داشته باشند که یکی از آن ها بیان می گردد.

وی خاطر نشان کرد: واقعیت این است که هنوز بسیاری از واکنش های بدن و سلول های بدنی به تزریق گسترده و با دوز بسیار بالای مواد ژنتیکی را نمی دانیم. به نظر می رسد سو استفاده از ترس مردم و ناآگاهی دولت ها ولو با اهداف خیرخواهانه نمی تواند مجوزی برای به خطر انداختن جان میلیون ها انسان بی گناه باشد و با منطق اصلی استفاده از این روش درمانی در تعارض آشکار می باشد.

این پژوهشگر بیوتکنولوژی تاکید نمود: آزمایش واکسن mRNA باید در مقیاسی بسیار محدود انجام گردد تا تمامی عوارض و جوانب احتمالی آن سنجیده و تعیین گردد. بطور مثال اگر یکی از سلول های شخص دریافت کننده واکسن mRNA دچار سرطان گردد حداقل 2 تا 3 سال زمان احتیاج خواهد بود تا خود را بطور کامل نشان دهد. بنابراین اعتماد به این واکسن فقط با 3 ماه مطالعه محدود افراد داوطلب دریافت کننده واکسن و مجوزهای اضطراری که برای آن صادر شده قطعاً کاری بدور از منطق خواهد بود.